سینمای ترکیه سالهاست که در عرصههای بینالمللی حرفی برای گفتن دارد و در جشنوارههای معتبری همچون ونیز و کن خوش درخشیده است. در این مطلب از تماشاخونه میخواهیم به معرفی بهترین فیلم های ترکی بپردازیم؛ فیلمهایی که نه تنها در ترکیه، بلکه در سراسر جهان طرفداران زیادی دارند. در این فهرست از فیلم پرافتخار «خواب زمستانی» بیلگه جیلان گرفته تا فیلم کلاسیک و پرفروش «پدرم و پسرم» قرار گرفتهاند و ترتیب قرارگیری فیلمها هم بر اساس سال ساخت از جدید به قدیم است.
همچنین ما در لیستی جداگانه بهترین سریال های ترکی را برای شما آورده ایم.
فهرست مطالب
1) فیلم درباره علف های خشک
(Kuru Otlar Üstüne – About Dry Grasses)
- کارگردان: نوری بیلگه جیلان
- نویسنده: نوری بیلگه جیلان، ابرو جیلان، آکین آکسو
- بازیگران: دنیز جلیلاوغلو، مروه دیزدار، مصعب اکیچی، چنگیز بوزکورت، ایچه باگچی
- تاریخ انتشار: ۲۰۲۳
- راتن تومیتوز: امتیاز ۹۱ از ۱۰۰
- ژانر: درام
فیلم درباره علفهای خشک که به «روی علفهای خشک» هم شناخته میشود، تازهترین اثر نوری بیلگه جیلان کارگران مشهور ترک و یکی از بهترین فیلم های ترکی است. داستان فیلم در مورد یک معلم جوان به نام سامت، با بازی دنیز جلیلاغلو است که طرح تدریس اجباری او در روستایی دورافتاده واقع در آناتولی ترکیه است و حالا به دنبال گرفتن انتقالی به استانبول است.
در ادامه داستان این معلم جوان با اتهامی، مبنی بر تعرض به یک دانشآموز، از سمت مردم محلی مواجه میشود که برنامه انتقالی او را سختتر میکند. ما در فیلم شاهد این هستیم که سامت عاشق یکی از شاگردان زیبایش به نام سویم، با بازی ایچه باگچی میشود؛ همین داستان باعث میشود که شایعات مبنی بر تعرض بالا بگیرد.
همین امر سبب میشود تا جنبه انتقامجویانه شخصیتهای فیلم خود را نشان دهد؛ چیزی که ما در ارتباط او با شخصیتی به نام نورای، با بازی مروه دیزدار، که معلم دیگری در آن روستاست، میبینیم؛ معلمی که پای خود را در حادثهای تروریستی از دست داده است. فیلم درباره علفهای خشک یکی از بهترین فیلم های ترکی است که توانسته در هفتاد و ششمین جشنوارۀ فیلم کن ۲۰۲۳ جایزه بهترین بازیگر زن را کسب کند. بیلگه جیلان فیلمنامه درباره علفهای خشک را در همکاری با همسرش ابرو جیلان و آکین آکسو نوشته است.


2) فیلم هرکول کوچولو: نعیم سلیمان اوغلو
(Cep Herkülü: Naim Süleymanoglu – Pocket Hercules)
- کارگردان: اوزر فیزی اوغلو
- نویسنده: باریش پیرحاسان
- بازیگران: لایف ون اک، یتکین دیکنسیلر، سلن اوزتورک
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۹
- راتن تومیتوز: امتیاز ۸۸ از ۱۰۰
- ژانر: درام، زندگی نامهای، ورزشی
فیلم هرکول کوچولو: نعیم سلیمان اوغلو که به هرکول جیبی هم شهرت دارد، داستان زندگی نعیم سلیمان اوغلو، وزنهبردار محبوب و مشهور ترک است، که سالهای پیاپی قهرمان المپیک میشود. فیلم هرکول کوچولو با کودکی نعیم آغاز میشود و او را در ۱۰ سالگی نشان میدهد که به وزنهبرداری مشغول است. نعیم سلیمان اوغلو با نام نعیم سلیمانف در خانوادهای ترک در بلغارستان متولد شد.
نعیم تنها ۱۴۷ سانتیمتر قد داشت و به دلیل هیکل ریز نقش و توانمندی بدنی بالایش به هرکول جیبی مشهور بود. نعیم سلیمان اوغلو تنها وزنهبرداری در تاریخ است که توانسته در حرکتی یک ضرب وزنهای دوبرابر و نیم وزن خودش را بالای سر ببرد. او در حرکت دو ضرب تا سه برابر وزن خودش را بالای سر میبرد. او در سال ۱۹۸۶ به ترکیه پناهنده شد و در المپیک ۱۹۸۸ سئول با شکستن رکورد تک ضرب و دو ضرب جهان اختلاف مدال طلا گرفت.
سلیمان اوغلو هشت سال و نیم هیچ شکستی نداشت اما در مسابقات قهرمانی اروپا ۱۹۹۲ از نیکلای پشالوف بلغارستانی شکست خورد. اما سه ماه بعد سلیمان اوغلو این شکست را تلافی کرد و با ۱۵ کیلوگرم اختلاف نسبت به پشالوف قهرمان المپیک بارسلونا شد. چهار سال بعد سلیمان اوغلو در رقابتی نزدیک رکورد جهان را شکست و قهرمان المپیک شد تا به تنها وزنهبردار تاریخ تبدیل شود که در ۳ المپیک مختلف مدال طلا گرفتهاست. فیلم هرکول کوچولو: نعیم سلیمان اوغلو یکی از بهترین فیلم های ترکی است که زندگی شخصی و حرفهای این ورزشکار محبوب ترکیه را به زیبایی تمام نشان میدهد.
این ورزشکار بلغاریالاصل که در ۲۰۱۷ به دلیل مشکل حاد کبد و بروز ناگهانی سیروز کبدی در بیمارستانی در استانبول درگذشت. این فیلم در ترکیه، بلغارستان، ملبورن، برزیل، بریتانیا، آمریکا و مسکو فیلمبرداری شده است. فیلم هرکول جیبی: نعیم سلیمان اوغلو، در کشورهای ترکیه، بلغارستان، ملبورن، برزیل، بریتانیا، آمریکا و مسکو فیلمبرداری شده و در سال ۲۰۱۹ پخش شده است.


3) فیلم معجزه در سلول شماره ۷
(Miracle in Cell No. 7)
- کارگردان: مهمت آدا اوزتکین
- نویسنده: : مهمت آدا اوزتکین
- بازیگران: آراس بولوت اینملی، نسا صوفیه اکسونگور، دنیز بایسال، ایلکر آکسوم
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۹
- راتن تومیتوز: امتیاز ۸۵ از ۱۰۰
- ژانر: درام
فیلم معجزه در سلول شماره ۷ یکی دیگر از بهترین فیلم های ترکی است که اقتباسی از یک فیلم کرهای به همین نام و به کارگردانی لی هوان-کیونگ است. داستان این فیلم در مورد شخصیتی به نام مِمو است؛ فردی که معلولیت ذهنی دارد و به همراه مادربزرگ و دختر کوچکش در یک روستا زندگی میکند.
فیلم با صحنهای در سال ۲۰۰۴ آغاز میشود که در آن دختری که قرار است عروس شود، با دیدن خبری مبنی بر لغو مجازات اعدام در ترکیه به یاد خاطرات خود میافتد. فیلم با یک فلش بک به روستایی در سال ۱۹۸۳ بازمیگردد؛ پدری به نام مهمت و معروف به «ممو» که دارای اختلالات ذهنی است، با دختر خردسالش، اوا، و مادربزرگش فاطمه در دامنه تپه زندگی میکند. ممو در بازدید از شهر، با دختر یک افسر نظامی محلی بر سر کیفی که فرزندش اوا نیز همان را میخواهد، درگیر میشود.
کمی بعدتر در فیلم میبینیم که ممو در حالی که در تپهها سرگردان است، با دختر افسر در حال صحبت کردن است. با این حال، دختر به طور تصادفی پس از سقوط از صخره میمیرد و تلاش ممو برای نجات او به اشتباه به عنوان یک عمل قتل شناخته میشود و او به زندان فرستاده میشود. داستان فیلم معجزه در سلول شماره ۷ در مورد تلاشها و مشکلاتی است که در راه نجات ممو وجود دارد. این فیلم یکی از بهترین فیلم های ترکی است که به عنوان نماینده سینمای ترکیه در رقابت آکادمی اسکار ۲۰۲۱ معرفی شد.


4) فیلم سیبل
(Sibel)
- کارگردان: چاعلا زنجیرجی، گیوم جیووانتی
- نویسنده: چاعلا زنجیرجی، گیوم جیووانتی
- بازیگران: داملا سونمز، ارکان کولچکاک کوستندیل، مرال چتینکایا، امین گورسوی
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۸
- راتن تومیتوز: امتیاز ۷۵ از ۱۰۰
- ژانر: درام، خانوادگی
اگر به دنبال یک درام جدید و درجه یک هستید، سیبل یکی از بهترین فیلم های ترکی است که میتوانید تماشا کنید. داستان سیبل در مورد دختری لال و ۲۵ ساله به نام سیبل است که در یک روستای کوچک و دورافتاده در کوهستانی نزدیک به دریای سیاه در ترکیه زندگی میکند.
سیبل برای ارتباط گرفتن با دیگران بنا بر سنتی که در روستایشان رواج داشته، سوت میزند، اما توسط جامعه کوچک روستا طرد میشود، با این حال او با پدر و خواهرش در روستا به زندگی خود ادامه میدهد. در ادامه داستان زندگی سیبل با دیدن غریبهای در حال پنهان شدن، در جنگلهای اطراف روستا متحول میشود.
نمایش فیلم سیبل در سال ۲۰۱۸ با تحسین منتقدان همراه بود و در دو جشنواره فیلم لوکارنو و جشنواره بینالمللی فیلم تورنتو در بخش «سینمای جهان معاصر» به نمایش درآمده است و یکی از بهترین فیلم های ترکی محسوب میشود که توانسته با اقبال بینالمللی مواجه شود.


5) فیلم درخت گلابی وحشی
(Ahlat Ağacı – The Wild Pear Tree)
- کارگردان: نوری بیلگه جیلان
- نویسنده: نوری بیلگه جیلان
- بازیگران: هازار ارگچلو، مرآت جمجیر، بنو ییلدیریملار
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۸
- راتن تومیتوز: امتیاز ۹۴ از ۱۰۰
- ژانر: درام
نمیتوان از بهترین فیلم های ترکی در دنیا صحبت کرد و نام نوری بیلگه جیلان را چندبار تکرار نکرد. فیلم درخت گلابی وحشی یکی دیگر از ساختههای جیلان است که توانسته توجه مخاطبان و منتقدان سینما را به خود جلب کند. داستان در فیلم درخت گلابی وحشی در مورد مردی جوان به نام سینان را دنبال میکند که به دنیای ادبیات علاقه دارد و آرزو دارد در آینده یک نویسنده بزرگ شود.
در ادامه داستان سینان به روستای زادگاهش بازمیگردد تا به نگهداری میراث پدری خود کمک کند، اما در آنجا متوجه میشود که پدرش بدهیهای زیادی دارد و در روستا مشغول به شرط بندی است. سینان که خود به دنبال فراهم کردن پول برای چاپ کتابش است، از دیدن این صحنهها بسیار ناراحت میشود و دیالوگ های جالبی بین او و پدرش شکل میگیرد و در نهایت درمییابد که خود او هم آنچنان که فکر میکند، با پدرش متفاوت نیست.
اگر به دیدن فیلمهای دیالوگ محور علاقه دارید، فیلم های جیلان به خصوص فیلم درخت گلابی وحشی یکی از بهترین گزینههاست. نوری بیلگه جیلان در گفتگویی گفته که داستان فیلم را با الهام از زندگی پدر و پسری نوشته که در همسایگی او در زادگاهش در منطقهای به نام چناق قلعه ترکیه، زندگی میکردهاند. این فیلم نه تنها یکی از بهترین فیلم های ترکی است، بلکه یکی از بهترین فیلمهای قرن بیست و یکم است که توانسته برای رقابت در کسب جایزه نخل طلا در هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن انتخاب شود.


6) فیلم آیلا: دختر جنگ
(Ayla – Ayla: The Daughter of War)
- کارگردان: جان اولکای
- نویسنده: ییعیت گورآلپ
- بازیگران: چتین تکیندور، اسماعیل حاجیاوغلو، کیم سول، علی آتای، داملا سونمز، مراد ییلدیریم
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۷
- راتن تومیتوز: امتیاز ۸۴ از ۱۰۰
- ژانر: درام، جنگی، زندگینامهای، تاریخی
فیلم آیلا: دختر جنگ یکی دیگر از بهترین فیلم های ترکی است، که بر اساس واقعیت ساخته شده است. این فیلم محصول مشترک کره و ترکیه است و داستان یک گروهبان ترک را روایت میکند که در جنگهای کره شرکت داشته است. در سال ۱۹۵۰ با حمله کره شمالی به کره جنوبی، سازمان ملل برای کمک به کره جنوبی به ترکیه درخواست کمک میفرستد و ترکیه هم گروهی از سربازان خود را به کره میفرستد.
در ادامه داستان فردی به نام گروهبان سلیمان دختر بچهای را در آنجا پیدا میکند، که تمامی اعضای خانوادهاش را در جنگ از دست داده است و او را «آیلا» مینامد، چرا که او را زیر نور ماه پیدا میکند و آیلا یعنی هاله ماه. آیلا و سلیمان زبان یکدیگر را بلد نیستند، اما به خوبی با یکدیگر ارتباط میگیرند تا اینکه با بازگشت سربازان ترک به میهنشان این ارتباط با چالشهایی مواجه میشود.
فیلم آیلا: دختر جنگ با استقبال بسیار خوبی بین مخاطبان ترکیهای و کرهای مواجه شد، تا آنجا که ترکیه این فیلم را به عنوان نماینده خود به آکادمی اسکار معرفی کرد. آیلا: دختر جنگ یکی از بهترین فیلم های ترکی بر اساس واقعیت است؛ این فیلم بر اساس داستان واقعی دختر کرهای به نام کیم یون جا و گروهبان ترکی به نام سلیمان دلبیرلیگی ساخته شده که دیدار واقعی آنها توسط سربازان و ژنرالهای ترک اعزامی به کره مشاهده شده است.


7) فیلم خواب زمستانی
(Kiş Uykusu – Winter Sleep)
- کارگردان: نوری بیلگه جیلان
- نویسنده: نوری بیلگه جیلان، ابرو جیلان
- بازیگران: هالوک بیلگینر، دمت اکبگ و ملیسا سوزن، تامر لونت، نجات ایشلر
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۴
- راتن تومیتوز: امتیاز ۸۷ از ۱۰۰
- ژانر: درام
باز هم فیلم دیگری از بیلگه جیلان در فهرست بهترین فیلم ها ترکی قرار گرفته است؛ فیلم خواب زمستانی توانست در شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن جایزه نخل طلایی را کسب کند. نوری بیلگه جیلان فیلمنامه این فیلم را به همراه همسرش، با اقتباس از داستان «همسر» اثر آنتوان چحوف نوشته است.
داستان در مورد مردی به نام آیدین، با بازی هالوک بیلگینر، هنرمند مشهور ترکیهای است؛ بازیگر بازنشستهای که اکنون مشغول اداره یک اقامتگاه محلی و کوچک در مرکز آناتولی و در نزدیکی روستایی کوچک است. او با همسرش نهال که از او بسیار جوانتر است، رابطه پرچالشی دارد و کم کم خواهر او، نجلا، هم وارد داستان میشود و با مشکلات ناشی از طلاق خود دست و پنجه نرم میکند. آیدین یک روشنفکر است و طرز فکر او با مردم روستایی که در نزدیکی آنها زندگی میکند، متفاوت است.
آیدین رفتار اربابگونه با مردم روستا دارد و همین امر منجر به اصطکاماتی بین او و همسرش نهال میشود و در صحنههایی مشاجرات او با خواهرش را هم میبینیم. فیلم خواب زمستانی یکی از بهترین فیلم های ترکی است که تفاوت یک روشنفکر با مردم معمولی را از طریق ماجراهایی که در داستان اتفاق میافتد، به نمایش میگذارد. آیدین در فیلم خواب زمستانی واقعا به خوابی زمستانی فرو رفته که خودش عامدانه قصد ندارد از آن بیدار شود و این موضوع در هماهنگی خوبی با محیط کوهستانی هتل قرار دارد. این دارم پر دیالوگ به خوبی شرایط یک هنرمند بازنشسته را در جامعه به تصویر میکشد.


8) فیلم رویای پروانه
(Kelebeğin Rüyası – The Butterfly’s Dream)
- کارگردان: یلماز اردوغان
- نویسنده: چاعلا زنجیرجی، گیوم جیووانتی
- بازیگران: کیوانچ تاتلیتوغ، مرد فرات، فرح زینب عبدالله، بلچیم بیلگین، احمد ممتاز تایلان
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۳
- راتن تومیتوز: امتیاز ۸۷ از ۱۰۰
- ژانر: درام، عاشقانه، تاریخی، زندگینامهای
فیلم رویای پروانه در زمان جنگ جهانی دوم در ترکیه میگذرد و داستان زندگی دو شاعر ترک را بازگو میکند. این فیلم روایت عشق این دو شاعر جوان به شاعری، در شهری کوچک است که دیگر اشعارشان برای کسی در بحبوحه جنگ اهمیتی ندارد. فیلم رویای پروانه در شهر زونگولداغ در سال ۱۹۴۱ شروع میشود.
دو جوان به نامهای مظفر طیب اوسلو، با بازی کیوانچ تاتلیتوغ و رشدی انور، با بازی مرد فرات، در شهری معدنی که به تازگی مدرن شده، یک زندگی معمولی دارند. آنها با هنر، ادبیات و شعر رابطه خوبی دارند. در آن سالها از یک سو جمهوری جوان ترکیه به تازگی روی پاهای خود ایستاده و در تلاش برای مدرن شدن بود و از سوی دیگر، جنگ جهانی دوم در اروپا در همان سال ها در حال وقوع بود.
در جامعهای که شعر و هنر هنوز به بلوغ نرسیده، این دو جوان سعی دارند، همه اقشار جامعه را عاشق شعر کنند. در ادامه داستان، آنها دختر زیبایی به نام سوزان اوزوی، با بازی بلچیم بیلگین، را میبینند و با هم شرط میبندند که شعری بنویسند که او دوست داشته باشد؛ بعدتر هر کسی که این دختر شعرش را ترجیح دهد، برنده شرط بندی است. سوزان شعر رشدی را بیشتر دوست دارد اما مظفر میتواند دل سوزان را به دست آورده و عاشق سوزان شود. سوزان که هنوز دانشآموز دبیرستانی است، با وجود مخالفت خانواده با این دو جوان دوستی صمیمی شکل میدهد.
در همین هنگام با شیوع سل هر دو شاعر جوان به سل مبتلا میشوند و داستان با تمرکز بر بیماری آنها پیش میرود. فیلم رویای پروانه یکی از بهترین فیلم های ترکی است که با نگاهی رمانتیک به موضوعی تاریخی، به خوبی توانسته زندگی دو شاعر شاخص ترک را به تصویر بکشد.

9) فیلم کوه
(Dağ – The Mountain)
- کارگردان: آلپر کاگلار
- نویسنده: : محمت ادا اوزتکین
- بازیگران: چاغلار ارطغرل، اوفوک بایراکتار، مسعود آکوستا، چنگیز کوسکون، ایپک باگریاچیک
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۲
- راتن تومیتوز: امتیاز ۷۵ از ۱۰۰
- ژانر: درام، جنگی، ماجراجویی
فیلم کوه یکی از بهترین فیلم های ترکی است که به مساله داعش و عواقب آن در مرزهای ترکیه پرداخته است. داستان این فیلم در مورد جنگ یک گروه تروریستی داعشی با جنگجویان محلی ترکیه آغاز میشود. فیلم با اعزام یک تیم برای تعمیر و نصب آنتنی به منطقهای کوهستانی در مرز سوریه و ترکیه آغاز میشود.
این تیم در حین انجام ماموریت درگیر کمین داعشیها میشوند. در داستان دو سرباز وظیفه به نامهای اوغوز و بگیر، مجبور میشوند یک تنه به مقاومت در برابر کمین نیروهای تروریستی بپردازند. اوغوز تنها یک هفته از انجام وظیقهاش باقی مانده در حالی که بگیر مدت زیادی از خدمت را پیش رو دارد و همین مساله منجر به درگیریهایی بین این دو نفر میشود.
اما در ادامه و برای مبارزه، این دو سرباز که تنها دو تفنگ با خود حمل میکنند، تلاش میکنند تا درگیریهای بین خود را کنار گذاشته و جان خود و دیگری را نجات دهند. فیلم کوه یکی از بهترین فیلم های ترکی در ژانر جنگی است، که به خوبی با نمایش محیط سرسخت و سرد کوهستان مرزی توانسته حس مقاومت و برادری را به مخاطب انتقال دهد.

10) فیلم روزی روزگاری در آناتولی
(Bir Zamanlar Anadolu’da – Once Upon A Time In Anatolia)
- کارگردان: نوری بیگله جیلان
- نویسنده: نوری بیگله جیلان، ارجان کسال، ابرو جیلان
- بازیگران: مهمت اوزنر، تانر بیرسل، یلماز اوردوغان
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- راتن تومیتوز: امتیاز ۹۲ از ۱۰۰
- ژانر: درام
فیلم روزی روزگاری در آناتولی فیلمی است که بر اساس یک تجربه واقعی ساخته شده و داستان مردانی را روایت میکند که به دنبال یک جسد میگردند. این فیلم بی شک یکی از بهترین فیلم های ترکی است که در سال ۲۰۱۱ توانست به طور مشترک برنده جایزه بزرگ هیات داوران جشنواره فیلم کن شود.
در این فیلم شخصیتهای زیادی حضور دارند؛ فردی که پزشک و متهم به قتل است به نام کنان و یک مظنون به قتل دیگر، چند مامور پلیس و دادگستری ترکیه و چند نفر از مردان محلی که برای کمک به این تیم عازم گشتن برای یافتن جسد مقتول میشوند. در طی فیلم ما با داستانهای هر کدام از این شخصیتها رو به رو میشویم؛ داستانهایی که در هر کدام از آنها نفرت این افراد از محیط اطرافشان و خودشان را مشاهده میکنیم.
این فیلم در دو ساعت و نیم روایت میشود و داستانی ۱۲ ساعته در واقعیت را بازگو میکند؛ داستان یافتن جسد در تاریکیهای اطراف یک روستا که یک و ساعت و نیم از فیلم را به خود اختصاص میدهد. این فیلم از دو بخش اصلی تشکیل شده؛ بخش نخست که به جستجوی جنازه میپردازد و با عدم اطلاع دقیق متهمان از محل جنازه فضا را ملتهبتر هم میکند و بخش دوم که به درکیریها و جدال بین مظنونین به قتل و ماموران قانون میپردازد.
دیالوگهایی که در بخش دوم و در میان تنشهای شخصیتها رد و بدل میشود، زخمهای کهنه و مسائل سرکوب شده شخصیتها را به زیبایی و ظرافت بازگو میکند. فیلم روزی روزگاری در آناتولی یکی از بهترین فیلم های ترکی است که سعی در نمایش فضایی تاریک و لبالب از مشکلات فردی گرهخورده با نفرت را دارد و به نظر من موفق هم عمل کرده است.


11) فیلم پدرم و پسرم
(Babam ve Oğlum – My Father and My Son)
- کارگردان: چاقان ایرماک
- نویسنده: : چاقان ایرماک
- بازیگران: چتین تکیندور، فکرت کوشکان، حمیرا آقبای، طوبا بویوکاوستون، شریف سزر، بیننور کایا، یتکین دیکینجیلر
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۵
- راتن تومیتوز: امتیاز ۹۲ از ۱۰۰
- ژانر: درام، خانوادگی، تاریخی
فیلم پدر و پسرم یکی از محبوب ترین و بهترین فیلم های ترکی است که در سال انتشار خود توانست به پرفروشترین فیلم سینمای ترکیه بدل شود و رکورد تاریخی فروش فیلم در سینمای ترکیه را بزند. داستان فیلم در مورد روزنامهنگاری با گرایشهای چپگرایانه و خانوادهاش در ترکیه ۱۹۸۰است؛ زمانی که پس از کودتای نظامی در ترکیه اوضاع به هم ریخته است. شخصیت اصلی فیلم فردی به نام سدیک یا همان صادق است.
صادق در دهه ۷۰ میلادی با فعالیت سیاسی در دانشگاه به خبرنگار جبهه چپ بدل میشود. پدر صادق همیشه میخواسته که صادق مهندس شود و با خواندن کشاورزی در دانشگاه به او و خانوادهاش در اداره مزرعه خانوادگیشان کمک کند و برای همین هم او را به استانبول میفرستد، اما رویاهای صادق در مورد آینده کشورش او را به فعالیتهای سیاسی میکشاند.
در ادامه فیلم میبینیم که صادق به دلیل کارهای سیاسی خود به زندان میافتد و سالها بعد از زندان آزاد میشود. او که در زندان مورد شکنجه قرار گرفته است نمیتواند زندگی سابق خود را بازیابد و به مزرعه پدری بازمیگردد؛ جایی که ارتباطات او با پدر، دوستش حسین ، عشق قدیمیاش و دیگر اعضای خانواده با تنش و مشکلاتی رو به رو میشود، گویی که همه چیز متحول شده است. فیلم پدرم و پسرم یکی از بهترین فیلم های ترکی در ژانر تاریخی است که به خوبی سختیها و مشکلات یک خانواده را در جریان درگیریها و بحبوحههای تغییرات سیاسی در ترکیه به نمایش میگذارد.


12) فیلم راه
(Yol- The Road)
- کارگردان: ییلماز گونی و شریف گورن
- نویسنده: ییلماز گونی
- بازیگران: خلیل آرگون، طارق آکان و شریف سزر
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۲
- راتن تومیتوز: امتیاز ۷۷ از ۱۰۰
- ژانر: درام
فیلم راه یکی از تحسینشدهترین و بهترین فیلم های ترکی است که به داستان زندگی پنج زندانی میپردازد. کارگردانی این اثر را ییلماز گونی در همکاری با شریف گورن بر عهده داشتهاند و در دوران فشاری که دولت ترکیه بر هنرمندان و روشنفکران وارد میکرد، ییلماز گونی به زندان میافتد و بخشهایی از فیلم را در زندان کارگردانی میکند. داستان فیلم راه با مرخصی یک هفتهای پنج زندانی از زندان آغاز میشود.
حالا آنها به آغوش خانوادههای خود بازمیگردند، اما هر کدام با مشکلاتی در ارتباط با اعضای خانواده خود خارج از زندان مواجه میشوند. این پنج نفر امیدی به ادامه زندگی ندارند و در مدت آزادی خود از زندان به سراسر ترکیه سفر میکنند و در ابتدا قصد بازگشت به زندان را ندارد.
آنها در ادامه با پیامدهای پس از اتفاقات دهه ۸۰ میلادی در ترکیه مواجه میشوند و کم کم در جریان داستان درمییابند که نه تنها آیندهای ندارند، بلکه دیگر در جامعه خود نیز جایی ندارند. فیلم راه یکی دیگر از بهترین فیلم های ترکی است که به حوادث دهه ۸۰ در ترکیه میپردازد؛ فیلمی که تصویر تاریکی از افرادی که در جریان این اتفاقات صدمه دیدهاند، ارائه میدهد. فیلم راه توانسته جایزه نخل طلا جشنواره کن سال ۱۹۸۲ را به طور مشترک با فیلم گمشده دریافت کند.
13) فیلم معصومیت
(Masumiyet – Innocence)
- کارگردان: زکی دمیرکوبوز
- نویسنده: : محمت ادا اوزتکین
- بازیگران: هالوک بیلگینز، دریا آلابورا
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۷
- راتن تومیتوز: امتیاز ۹۷ از ۱۰۰
- ژانر: درام، عاشقانه
اگر بخواهیم نام یکی دیگر از کارگردانان تراز اول ترک را بعد از جیلان بیاوریم، قطعا باید به زکی دمیرکوبوز اشاره کنیم. این کارگردان یکی از بهترین فیلمسازان ترک است که فیلمهایش در ترکیه طرفدارن خاصی دارد. فیلم معصومیت یکی از بهترین فیلم های ترکی و یکی از بهترین ساختههای زکی دمیرکوبوز است که توانسته افتخارات زیادی هم کسب کند؛ از درخشیدن در جشنواره فیلم ونیز سال ۱۹۹۷ گرفته تا نامزدی برای جایزه گلدن بال و جایزه پرتقال طلایی در ترکیه.
داستان فیلم معصومیت درباره مردی به نام یوسف است که در حال آزادی از زندان است، اما برخلاف انتظار همگان، چندان تمایلی به این آزادی ندارد و دوست دارد در زندان بماند. در ادامه فیلم میبینیم که یوسف آزاد شده ولی حال و روز خوشی ندارد و به نوعی افسرده است؛ ما در صحنههای فیلم معصومیت شاهد پرسه زدن یوسف در خیابانها و به بطالت گذراندن ایام او هستیم؛ چیزی که با شخصیت روانرنجور و افسردهخو او نیز جور است، تا آنجا که یوسف در هتلی با فردی دیدار میکند.
یوسف در هنتلی که مدتی در آن ساکن بوده، با زنی عجیب و غریب آشنا میشود و عاشق او میشود. در ادامه داستان کم کم با بیشتر شناختن زن و دنیا و زندگیاش مشکلاتی برای یوسف و زن پیش میآید. فیلم معصومیت بدون شک یکی از بهترین فیلم های ترکی است که توانسته مفهوم غم و رنج را با بیهودگی و عشق در هم بیامیزد و اثری ماندگار خلق کند.
14) فیلم راهزن
(Eşkıya – The Bandit)
- کارگردان: یاوز تورگل
- نویسنده: : یاوز تورگل
- بازیگران: شنر شن، اوگور یوجل، سرمین هورمریک، ستار تانریوگن، کامران اولوئر
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۶
- راتن تومیتوز: امتیاز ۹۴ از ۱۰۰
- ژانر: جنایی، درام، هیجانانگیز
فیلم راهزن که به راهزنی هم شناخته میشود، یکی از بهترین فیلم های ترکی است که در سال ۱۹۹۶ ساخته شده و به نوعی فیلمی کلاسیک در سینمای ترکیه محسوب میشود. داستان فیلم در مورد یک راهزن مشهور به نام باران، با بازی شنر شن است که تازگی بعد از تحمل ۳۵ سال حبس از زندان آزاد شده است.
دنیا برای باران بسیار تغییر کرده است؛ از یه زیر آب رفتن روستای زادگاهش به دلیل احداث سد در آن منطقه گرفته تا دل سپردنِ معشوق قدیمی به یکی از رفقایش. در ادامه داستان میبینیم که باران با اینکه بعد از ۳۵ سال از زندان آزاد شده و نمیخواهد دوباره به دردسر بیفتد، اما در پی رنجی که از تغییر اوضاع میکشد، تصمیم میگیرد تا انتقام بگیرد. فیلم راهزن یکی از بهترین فیلم های ترکی است و با اینکه در سال ۱۹۹۶ ساخته شده، اما هنوز طرفداران بسیاری دارد و با داستان جذاب خود همچنان مخاطب را تا لحظه آخر بر صندلی نگاه میدارد.


کلام آخر
تا اینجا بهترین فیلم های ترکی در تاریخ سینمای ترکیه را معرفی کردیم. ما در این فهرست سعی کردیم تا بهترین فیلم های ترکی از ژانرهای مختلف را معرفی کنیم؛ از درام گرفته تا عاشقانه و تاریخی. فیلم های ترکیهای در سالهای اخیر همانند سریال های ترکی توانستهاند از محبوبیتی جهانی برخوردار شوند، اما برخلاف بهترین سریال های ترکی، بهترین فیلم های ترکی به سمت موضوعاتی غیر عامه پسند رفتهاند؛ موضوعاتی که بیشتر به زندگی و جهان انسان مدرن میپردازد و تاثیر و تاثرات او از این جهان جدید را به نمایش میگذارد.