توسط : فیلم سینمایی شبگرد که محصول ۱۴۰۰ است، در سال ۱۴۰۱ موفق به دریافت پروانه اکران شد و سرانجام در ۹ آبان ماه ۱۴۰۳ در سینماهای کشور به نمایش درآمد؛ حال چند روزی است که این فیلم سینمایی به اکران آنلاین درآمده است. از ۲۵ دی ماه ۱۴۰۳ فیلم سینمایی شبگرد از طریق پلتفرم فیلم نت در دسترس مخاطبان برای نمایش آنلاین قرار گرفته است. این فیلم ۹۰ دقیقه‌ای محصول هدایت فیلم است و کارگردانی آن را فزراد موتمن برعهده داشته است.
در این فیلم بازیگرانی همچون امیر آقایی، روشنک گرامی، یاسر جعفری، حسین امیدی، نازنین صلح‌جو، بهناز پورفلاح، شیوا کریمی، مریم عباس‌زاده، پیام احمدی‌نیا، مهشید افشارزاده، احسان امانی، امیرحسین فتحی به ایفای نقش پرداخته‌اند. امیرحسین دواتگر نویسنده این اثر است و مرتضی شایسته آن را تهیه کرده است. همچنین تدوین فیلم سینمایی شبگرد بر عهده سهراب خسروی بوده است. در ادامه این مطلب از تماشاخونه به معرفی و بررسی این فیلم سینمایی می‌پردازیم.
فهرست مطالب
مشخصات فیلم شبگرد
- کارگردان: فرزاد مؤتمن
- نویسنده: امیرحسین دواتگر
- تهیه‌کننده: مرتضی شایسته
- تاریخ پخش: ۱۴۰۳
- تاریخ ساخت: ۱۴۰۰
- ژانر: درام، اجتماعی، معمایی
- شرکت تولید: هدایت فیلم
- توزیع‌کننده: هدایت فیلم
- پخش خانگی: فیلم‌نت (اکران آنلاین)
- بازیگران: امیر آقایی، روشنک گرامی، یاسر جعفری، حسین امیدی، نازنین صلح‌جو، بهناز پورفلاح، شیوا کریمی، مریم عباس‌زاده، پیام احمدی‌نیا، مهشید افشارزاده، احسان امانی، امیرحسین فتحی
فرزاد موتمن پس از ۶ سال به سینماها بازگشته است
آخرین ساخته موتمن فیلم سینمایی چشم و گوش بسته در سال ۱۳۹۷ بود که تهیه‌کننده آن امیرحسین آشیانی‌پور و نویسنده آن هما بذرافشان بود. در این فیلم بازیگرانی همچون امین حیایی، بهرام افشاری، آناهیتا درگاهی، مسعود کرامتی، لیندا کیانی، پوریا پورسرخ و مانی حقیقی به ایفای نقش پرداخته بودند؛ این فیلم بازسازی فیلم آمریکایی شر نبین، شر نشنو (۱۹۸۹) می‌باشد.
حال موتمن پس از ۶ سال دوری دوباره به سینما بازگشته است. فیلم سینمایی شبگرد یکی از آثار خوب و متفاوت در سال‌های اخیر سینمای ایران در ژانر درام و معمایی است که توانسته توجه بسیاری از مخاطبان و منتقدان را بعد از اکران به خود جلب کند. این فیلم با بهره‌گیری از عناصر روایی جذاب و فضاسازی کم‌نظیر، داستانی را روایت می‌کند که در عین سادگی، پیچیدگی‌های عاطفی و روان‌شناختی را به تصویر می‌کشد.
مؤتمن، یکی از کارگردانان نام‌آشنای سینمای ایران است که بیشتری‌ها او را به فیلم درخشان «شب‌های روشن» با بازی هانیه توسلی و مهدی احمدی می‌شناسند؛ او با ساخت فیلم شبگرد بار دیگر توانایی خود را در خلق آثار هنری با کیفیت بالا و در عین حال قابل‌درک برای مخاطبان عام نشان داده است. مؤتمن پیش از این نیز با آثاری چون سراسر شب و خداحافظی طولانی توانسته بود نگاه خاص خود به روایت داستان‌های انسانی را به نمایش بگذارد.
فیلم شبگرد در ژانر نوآر و معمایی ساخته شده است. این فیلم با روایت یک داستان پیچیده و شخصیت‌پردازی عمیق، به بررسی مفاهیمی چون هویت، اخلاق، و حقیقت می‌پردازد. شبگرد که در سال ۱۴۰۰ ساخته شده، در سال ۱۴۰۳ به نمایش درآمده و تاکنون با استقبال منتقدان و تماشاگران همراه بود.
خلاصه داستان فیلم سینمایی شبگرد
داستان شبگرد حول محور شخصیت اصلی، امیر، می‌چرخد که در یک شب تاریک و بارانی به‌طور ناخواسته وارد موقعیتی پیچیده می‌شود. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «ماشین مرد جوانی در جاده ی فرعی با سگ ولگردی تصادف می کند و این توقف موجب می شود پلیس گشت شب به او مشکوک شود و ماشین را تفتیش کند.
در صندوق عقب ماشین چیزی پیدا می شود که سرنوشت عده ای را تغییر می دهد…» او در حالی که در جستجوی آرامش و سکوت شب است، با موضوعی مرموز مواجه می‌شود که زندگی او را برای همیشه تغییر می‌دهد. این مواجهه آغازگر سفری پرتنش و احساسی است که امیر را به گوشه‌های تاریک شخصیت و زندگی‌اش می‌کشاند. فیلم با استفاده از تکنیک روایت غیرخطی و فلش‌بک‌های متوالی، تماشاگر را در مسیر کشف رازهای پنهان شخصیت‌ها همراه می‌کند. این ساختار نه تنها به عمق داستان می‌افزاید، بلکه تماشاگر را وادار به تفکر و تفسیر می‌کند.
تحلیل عناصر فیلم؛ از کارگردانی تا فیلمبرداری و نورپردازی
کارگردانی
فرزاد مؤتمن با رویکردی نوآورانه در کارگردانی، موفق شده است فضای فیلم را به گونه‌ای بسازد که مخاطب به راحتی بتواند با شخصیت‌ها و داستان ارتباط برقرار کند. استفاده هوشمندانه از زوایای دوربین و بازی با نور و سایه، حس تعلیق و هیجان را به شکلی تاثیرگذار به تصویر می‌کشد. صحنه‌های شبانه فیلم، با نورپردازی دقیق و فضای شهری سرد و بی‌روح، نمادی از تنهایی و گم‌گشتگی شخصیت اصلی هستند.
بازیگری
بازیگران فیلم، به ویژه نقش‌آفرینی برجسته شخصیت اصلی، یکی از نقاط قوت شبگرد محسوب می‌شود. امیر آقایی در نقش امیر، با توانایی بی‌نظیر خود در انتقال احساسات متناقض، مخاطب را با خود همراه می‌کند. در نشست خبری فیلم، فرزاد مؤتمن به انتخاب بازیگران اشاره کرد و گفت: «من به دنبال بازیگرانی بودم که بتوانند نه تنها نقش خود را بازی کنند، بلکه عمق و حقیقت شخصیت را به تصویر بکشند. امیر آقایی بهترین انتخاب برای این فیلم بود و نتیجه کار او نشان می‌دهد که چرا این نقش به او سپرده شد.»
فیلمنامه
فیلمنامه شبگرد که توسط خود مؤتمن و یک تیم نویسندگی حرفه‌ای نوشته شده، ترکیبی از دیالوگ‌های تاثیرگذار و روایت منسجم است. موضوعاتی چون عشق، گناه و رستگاری به شیوه‌ای هنرمندانه در داستان تنیده شده‌اند. فیلمنامه به‌گونه‌ای طراحی شده که هر لحظه از آن می‌تواند لایه‌ای جدید از شخصیت‌ها را آشکار کند.
فیلمنامه شبگرد به خوبی توانسته عناصر معمایی و روان‌شناختی را با هم ترکیب کند. دیالوگ‌ها کوتاه و مفهومی هستند و بیشتر بر کنش‌ها و تصویرسازی‌ها تأکید شده است. داستان فیلم با پیچ‌وخم‌های متعدد و گره‌های روایی، مخاطب را در تعلیق نگه می‌دارد.
موسیقی
موسیقی متن فیلم، ساخته بابک میرزاخانی، با هماهنگی کامل با فضای داستان، به تجربه تماشای فیلم عمق بیشتری می‌بخشد. قطعات موسیقی به‌ویژه در صحنه‌های حساس و کلیدی، با افزایش تنش و درگیرکردن مخاطب، نقشی حیاتی در موفقیت فیلم ایفا می‌کنند.
فیلمبرداری و نورپردازی
فیلمبرداری شبگرد توسط سعید براتی انجام شده است. استفاده از سایه‌ها، کنتراست بالا و رنگ‌های تیره، جلوه‌ای بصری به فیلم بخشیده که با فضای نوآر و معمایی آن کاملاً همخوانی دارد. نورپردازی‌های موضعی و استفاده از چراغ‌های خیابانی برای ایجاد سایه‌ها و بازتاب‌ها، به تقویت حس تعلیق و رمزآلود بودن فیلم کمک کرده است.
بازتاب‌ها و نقدهای منتقدان
شبگرد پس از اکران، نقدهای مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرد. بسیاری از منتقدان به توانایی فرزاد مؤتمن در ایجاد فضایی پرتعلیق و احساسی اشاره کردند. منتقدی درباره فیلم نوشته است: «شبگرد اثری است که شما را به فکر فرو می‌برد. از همان لحظه اول، فیلم شما را به دنیای تاریک و پیچیده‌ای می‌برد که در عین زیبایی، ناآرامی خاصی دارد.»
نظرات کارگردان در مورد فیلم شبگرد
در نشست خبری فیلم، فرزاد مؤتمن درباره چگونگی شکل‌گیری ایده شبگرد گفت: «من همیشه به داستان‌هایی علاقه داشته‌ام که در آن شخصیت‌ها با چالش‌های درونی روبه‌رو می‌شوند. شبگرد حاصل سال‌ها فکر و تلاش برای ساخت فیلمی است که بتواند این ایده را به بهترین شکل به نمایش بگذارد.» او همچنین عنوان کرد که بیشتر دوست دارد مردم و منتقدان او را با فیلم سراسر شب به یاد بیاورند تا با شب‌های روشن ۱۳۸۱!
در این نشست خبری فیلم شبگرد، فرزاد موتمن در پاسخ به پرسشی درباره نوع قاب‌بندی و شباهت آن به تله‌فیلم عنوان کرد: «تفاوت اصلی فیلم سینمایی با تله‌فیلم در وجود یا عدم وجود رمز و راز است. تله‌فیلم‌ها برای مخاطب بسیار وسیع ساخته می‌شود و فیلم‌های سینمایی رمز و رازی دارند. بافت فیلم «شبگرد» بافت یک فیلم درجه یک نیست. اصولا دنیای فیلم، تحت تاثیر فیلم‌های Exploitation دهه ۷۰ آمریکا، اسپانیا و ایتالیاست. چارچوب‌ها و فضاهای فیلم به درام‌های اجتماعی سینمای ایران نزدیک نیست. در فیلم‌های اجتماعی امروز ذات سینما فراموش می‌شود و موضوعاتی مانند اعتیاد، دختر فراری، قمه‌کشی و… بیش از حد باز می‌شود.»
او ادامه داد: «شبگرد پر از کلیشه است، اما نتیجه‌ای که از کلیشه‌ها می‌گیرد متفاوت است. از همان ابتدا مشخص است که با یک لحن جفنگ و هجوآمیز روبه‌رو هستیم. اما هجو چه چیزی؟ هر یک از داستانک‌های فیلم، داستان‌های یک درام اجتماعی بد است! هیچ کدام از این داستان‌ها، داستان یک فیلم خوب ایرانی نیستند. آدم‌های این داستان‌ها عملا مشترک هستند. ویژگی مشترک آنها افسردگی، ناامیدی، خستگی و به دنبال رابطه بودن است.»
فرزاد موتمن در مورد شخصیت‌ها در شبگرد گفت: «فیلم با پرسه زدن این آدم‌ها همراه می‌شود و با یک اتمسفر جفنگ به پایان می‌رسد. برای من سینما قصه نیست، موضوع نیست، حرف فیلم نیست. سینما برای من یک اتمسفر است. اگر این فیلم را ساختم برای این بود که احساس کردم وسیله خوبی است که عشقم را به سینما یک بار دیگر نشان دهم.»
کلام آخر
شبگرد یکی از آثاری است که توانسته با داستانی جذاب، بازی‌های درخشان، و کارگردانی هنرمندانه، جایگاه ویژه‌ای در میان مخاطبان و منتقدان پیدا کند. این فیلم نه تنها اثری برای سرگرمی، بلکه فرصتی برای اندیشیدن به مسائل عمیق انسانی است. فرزاد مؤتمن با این فیلم نشان داد که سینمای ایران همچنان ظرفیت خلق آثار متفاوت و ماندگار را دارد.
شبگرد به مضامین عمیقی چون حقیقت‌جویی، اخلاق در حرفه، و تأثیر تصمیم‌های فردی می‌پردازد. فیلم از طریق داستان امیر نشان می‌دهد که چگونه جستجوی حقیقت می‌تواند انسان را به مسیرهای ناشناخته و خطرناک بکشاند. همچنین، فیلم به نقد رسانه و اخلاق حرفه‌ای خبرنگاری نیز می‌پردازد.
