فیلم قلمرو بهشت یکی از بهترین فیلم های تاریخی به کارگردانی ریدلی اسکات است. این فیلم به جنگهای صلیبی در قرن دوازده میلادی میپردازد و داستان آهنگری فرانسوی را روایت میکند، که طی اتفاقاتی تصمیم به شرکت در جنگهای صلیبی برای دفاع از سرزمین مسیحیان میگیرد. در ادامه این مطلب از تماشاخونه به معرفی فیلم قلمرو بهشت به شکلی دقیقتر میپردازیم.
فهرست مطالب
مشخصات فیلم قلمرو بهشت
(Kingdom of Heaven)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- نویسنده: ویلیام موناهان
- بازیگران: اورلاندو بلوم، اوا گرین، لیام نیسون، ادوارد نورتون، جرمی آیرونز، دیوید تیولیس
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۵
- راتن تومیتوز: امتیاز ۴۰ از ۱۰۰
- ژانر: جنگی، درام، تاریخی
قلمرو بهشت: حماسه تاریخی ریدلی اسکات
ریدلی اسکات، استاد داستانسرایی سینمایی، در سال ۲۰۰۵ با فیلم قلمرو بهشت به دوره پرتلاطم جنگهای صلیبی پرداخت. اسکات که به خاطر فیلمهای جنگیِ تاریخی و حماسی برجستهاش شناخته میشود، مانند گلادیاتور ۱ و گلادیاتور ۲، این بار اثری خلق کرده که در آن درام تاریخی با نگرانیهای حکمرانان روز دنیا، مانند ایمان، اخلاق و تلاش برای صلح تلفیق میشود.
قلمرو بهشت که در شهر اورشلیم در قرون وسطی و در قرن دوازدهم میلادی جریان دارد، داستان قهرمانی بی نام و نشان را روایت میکند که درگیر کشمکشهای مذهبی و سیاسی میشود. فیلم سینمایی قلمرو بهشت با شخصیتپردازیهای پیچیده و تصاویر قدرتمند تصویری تأملبرانگیز از یکی از مناقشهبرانگیزترین دورههای تاریخ بشری ارائه میدهد.
داستان و شخصیتهای قلمرو بهشت
داستانی از یک قهرمان بیمیل در قلب تاریخ
مرکز داستان فیلم قلمرو بهشت روایتگر زندگی بالیان اهل ایبلین، یک آهنگر فرانسوی است که با پیامدهای ناشی از مرگ خانواده خود دست به گریبان است. بالیان ایبلین با بازی اورلاندو بلوم، که به تازگی همسر خود را از دست داده، از طریق پدرش، گادفری ایبلین با بازی لیام نیسون، به اورشلیم دعوت میشود تا از شهر دفاع کند. در ادامه فیلم درمییابیم که بالیان در مواجهه با درگیریهای سیاسی و مذهبی، چارهای جز به دست گرفتن رهبری نیروها ندارد، چرا که شهر بدون او تاب مقابله با صلاحالدین، رهبر قدرتمند مسلمانان را ندارد.
سفر بالیان سفری است برای کشف خود، زیرا او مسئولیتهای رهبری را میآموزد. او دنیایی را هدایت میکند که در آن تعصب مذهبی و جاهطلبی سیاسی، صلح کنونی و شکنندهای که در آن زمان وجود دارد را تهدید میکند. اوج فیلم در محاصره حماسی اورشلیم رقم میخورد، جایی که با هدایت وجدان اخلاقیاش از شهر در برابر شخصیتی تاریخی به نام صلاحالدین دفاع میکند.
شخصیتها در فیلم قلمرو بهشت با بازیگرانی با استعداد به تصویر کشیده میشوند. اورلاندو بلوم، شخصیت بالیان را به شدت آرام به تصویر میکشد، در حالی که اوا گرین در نقش شاهزاده سیبیلا، شخصیتی است که بین وظیفه و تمایلات شخصی دچار کشمکش میشود. لیام نیسون در نقش گادفری، جرمی آیرونز در نقش تیبریاس، و غسان مسعود در نقش صلاحالدین، بازیگریهای خوبی را به نمایش میگذارند و تاثیر نگاه ریدلی اسکات در بازیشان کاملا مشهود است.
همزیستی ایمان، و اخلاق در قلب قلمرو بهشت
قلمرو بهشت به موضوعاتی مانند ایمان، همزیستی و هزینهای که انسانها برای جنگ پرداخت میکنند، میپردازد. پسزمینه تاریخی جنگهای صلیبی زمینهای دراماتیک را در قلمرو بهشت فراهم میکند؛ داستان فیلم اگرچه از رویدادها و شخصیتهای واقعی الهام گرفته شده، اما با تمام واقعیت منطبق نیست و کارگردان، به ویژه در به تصویر کشیدن داستان شخصی بالیان، به خود اجازه خلاقیت میدهد.
صلاحالدین که به عنوان چهرهای از جوانمردی و خرد به تصویر کشیده شده است، با روایتهای تاریخی همخوانی دارد، در حالی که عناصر دیگر، مانند روایت سیبیلا، برای تاثیرگذاری سینمایی به شدت دراماتیزه شدهاند.
دو چهره یک اثر: نسخه سینمایی در برابر نسخه کارگردان
نسخه سینمایی فیلم قلمرو بهشت با نقدهای متفاوتی روبهرو شد و منتقدان از تصاویر بصری و اجراها تمجید کردند، اما از شتابزدگی در روایت و شخصیتپردازی ناکافی انتقاد کردند. در مقابل، نسخه کارگردان که بعداً منتشر شد، به عنوان نسخه نهایی شناخته میشود.
این نسخه طولانیتر که نزدیک به یک ساعت فیلم اضافه دارد، شخصیتها را عمیقتر پردازش میکند، روایتی منسجمتر ارائه میدهد و زمینه تاریخی بیشتری را به بینندگان، به خصوص آنهایی که با جنگهای صلیبی آشنایی زیادی ندارند، ارائه میکند. برای مثال داستان شاهزاده سیبیلا به طور ویژهای از این صحنههای اضافی بهره میبرد و شخصیتاش با عاملیت و پیچیدگی بیشتری به نمایش درمیآید.
فیلمبرداری و موسیقی در فیلم قلمرو بهشت
سبک بصری خاص ریدلی اسکات در قلمرو بهشت به اوج خود در زمانش رسید. البته اگر گلادیاتور ۲ را دیده باشید، متوجه میشوید که جلوههای بصری در ۲۰ سال اخیر چقدر پیشرفت کردهاند، با این حال این فیلم مناظر بسیار زیبایی را به مخاطب نشان میدهد که به راستی قلمرویی از بهشت است. این فیلم با نمایش مناظر طبیعی وسیع، طراحی صحنههای پیچیده و نورپردازی فوقالعاده جلوهای رویایی و کمی غیرواقعی به اورشلیم قرون وسطایی میدهد.
فیلمبرداری جان ماتیسن، شکوه و درعین حال وحشت جنگهای صلیبی را به زیبایی به تصویر میکشد. موسیقی متن فیلم توسط هری گرگسون ویلیامز ساخته شده، ترکیبی از تاثیرات موسیقی ارکسترال و موسیقی شرق و خاورمیانه است و لحن حماسی و عمق فرهنگی فیلم را تقویت میکند.
واکنشها به فیلم قلمرو بهشت: انسانگرایی و سوء استفاده از دین
فیلم قلمرو بهشت به هنگام انتشار بسیار بحثبرانگیز بود. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این فیلم تأکید بر انسانگرایی در آن است. شخصیت اصلی، بالیان، بارها نشان میدهد که ارزش مکانهای مقدس نه در دیوارها و ساختمانها، بلکه در انسانهایی است که در آن زندگی میکنند.
این نگاه، برخلاف بسیاری از فیلمهای تاریخی، انتقادهای مهمی نسبت به تعصبات مذهبی و سوءاستفاده از دین به ویژه توسط یهودیان را بیان میکند. همچنین، ریدلی اسکات در برخی صحنهها به نمادگرایی و تفکرات فلسفی پرداخته، مانند پاسخ صلاحالدین به منتقدان مذهبی در لشکرش که بر آمادگی و توان بیش از حد تصور انسانها تاکید دارد. همچنین در این فیلم، چهرههای مذهبی اغلب به عنوان افرادی متعصب به تصویر کشیده شدهاند که پیام اصلی فیلم یعنی نقد تعصبات مذهبی را نشان میدهد؛ شخصیتهایی مانند کشیشی که رفتار سادیسمی و بیرحمانهای دارد، بخشی از تلاش فیلم برای بازتاب سوءاستفاده از دین است.
با این حال، این دیدگاه گاهی از تعمیمهای کلی فراتر میرود و به انتقادهایی منجر میشود که ممکن است مخاطبان مذهبی را به چالش بکشد. در کنار استقبال گسترده مخاطبان از مهارتهای فنی و هنری فیلم قلمرو بهشت، این فیلم به دلیل دیدگاههای خاص خود درباره دین و تاریخ، نقدهای زیادی را به همراه داشته است.
کلام آخر
قلمرو بهشت ساخته ریدلی اسکات چیزی فراتر از یک درام تاریخی است؛ این فیلم تأملی است درباره مبارزات بشری با ایمان، قدرت و هزینههای جنگ. این فیلم گذشته و حال را به هم پیوند میدهد و از بینندگان میخواهد تا درباره اهمیت ماندگار موضوعاتی مانند جنگ و دین تامل کنند. فیلم قلمرو بهشت یکی از بهترین فیلم های حماسی در ژانر جنگی است و با اینکه نتوانست به محبوبیت گلادیاتور برسد، روایتی زیبا و ماندنی از دورهای مهم در تاریخ تمدن بشری ارائه داد.