فیلم سینمایی «عزیز» به کارگردانی مجید توکلی، یکی از آثار قابلتوجه اخیر سینمای ایران است که با محوریت موضوعی مادر و بیماری آلزایمر ساخته شده است. این فیلم که به زبان گیلکی روایت میشود، تاکنون در جشنوارههای معتبر بینالمللی مانند سائوپائولو و «دیدار با دیوانگی» در تورنتو به نمایش درآمده و تحسین بسیاری از منتقدان و مخاطبان را برانگیخته است.
فیلم سینمایی عزیز با فیلمنامهای از جمیله دارالشفایی و به تهیهکنندگی سیدعلی احمدی و مجید توکلی در صف اکران روزهای آخر پاییز قرار داشت و سرانجام در ۲۴ آذرماه ۱۴۰۳ به اکران مردمی درآمد. فیلم سینمایی عزیز در زمستان ۱۴۰۳ در سینماهای کشور اکران شد.
فهرست مطالب
- مشخصات فیلم سینمایی عزیز
- تیزر فیلم عزیز
- در فیلم سینمایی عزیز داستان از چه قرار است؟
- بازیگران فیلم عزیز و نقشآفرینیها
- کارگردانی و سبک بصری در عزیز
- توجه به زبان و فرهنگ بومی
- طراحی بصری و صدا در فیلم سینمایی عزیز
- پیام فیلم سینمای عزیز چه بود؟
- افتخارات فیلم سینمایی عزیز و استقبال منتقدان و جشنوارهها
- عوامل فیلم سینمایی عزیز
مشخصات فیلم سینمایی عزیز
- کارگردان: مجید توکلی
- نویسنده: جمیله دارالشفایی
- بازیگران: آزاده صمدی، روزبه حصاری بهمن صادق حسنی، رضا عباسی، شیرین محسنی، عقیق بلوری و زنده یاد فاطمه محمدی
- ژانر: درام، عاشقانه
- تهیه کننده: سیدعلی احمدی و مجید توکلی
- کشور سازنده: ایران
- توزیعکننده: فیلمیران
- پخش بینالمللی: محمد اطبایی
تیزر فیلم عزیز
در فیلم سینمایی عزیز داستان از چه قرار است؟
«عزیز» داستان زنی به همین نام را روایت میکند که با پیشرفت بیماری آلزایمر دستوپنجه نرم میکند. این بیماری نه تنها زندگی شخصی او، بلکه روابط او با اعضای خانواده و به ویژه پسرش را تحت تاثیر قرار داده است. مجید توکلی در این فیلم تلاش کرده است تا تصویری واقعی و در عین حال شاعرانه از چالشهای این بیماری و تأثیرات آن بر ساختار خانواده ارائه دهد.
فیلم با صحنههایی از طبیعت بکر و زیبای گیلان آغاز میشود که نه تنها حس نوستالژیک و آرامشبخشی را به بیننده القا میکند، بلکه به عنوان فضایی برای بسط داستان عمل میکند. این ترکیب طبیعت و روایت انسانی به فیلم کیفیتی منحصر به فرد بخشیده است.
بازیگران فیلم عزیز و نقشآفرینیها
در «عزیز»، آزاده صمدی و روزبه حصاری نقشهای کلیدی را ایفا میکنند. آزاده صمدی در نقش فرزند عزیز، توانسته است احساسات پیچیدهای از عشق، ناراحتی و ناامیدی را با هنرمندی تمام به تصویر بکشد. بازی او بهویژه در صحنههایی که با مادرش درگیر است، از نقاط اوج فیلم محسوب میشود. از سوی دیگر، فاطمه محمدی در نقش عزیز حضور درخشانی دارد. او توانسته با ظرافتی قابلتحسین، لحظات درونی و بیرونی بیماری آلزایمر را به تصویر بکشد.
روزبه حصاری نیز در نقش پسر جوانی که تلاش میکند بین تعهدات شخصی و وظایف خانوادگی تعادل برقرار کند، بازی روان و باورپذیری ارائه داده است. این سه بازیگر در کنار هم ترکیبی هماهنگ و مؤثر را خلق کردهاند که به باورپذیری داستان کمک شایانی کرده است.

کارگردانی و سبک بصری در عزیز
مجید توکلی، کارگردان این فیلم، از تجربههای قبلی خود در ساخت آثار اجتماعی بهره برده و در «عزیز» توانسته است داستانی انسانی و تاثیرگذار را روایت کند. توکلی در نشست خبری فیلم در جشنواره سائوپائولو درباره روند ساخت این اثر گفت: «یکی از چالشهای بزرگ ما در این فیلم، به تصویر کشیدن بیماری آلزایمر به شکلی واقعی بود، به گونهای که مخاطب بتواند نه تنها با شخصیت عزیز، بلکه با تمام افراد درگیر در زندگی او همزادپنداری کند.»
وی همچنین افزود: «برای من طبیعت گیلان نه تنها یک پسزمینه بصری، بلکه بخشی از داستان بود. این طبیعت زیبا و در عین حال گاه غمانگیز، نمادی از وضعیت عزیز و خانوادهاش است.»
توجه به زبان و فرهنگ بومی
یکی از جنبههای مهم و متمایز فیلم «عزیز»، استفاده از زبان گیلکی در دیالوگها است. این انتخاب نه تنها به اصالت داستان کمک کرده، بلکه به حفظ و ترویج زبانهای محلی ایران نیز ادای احترام کرده است. در بسیاری از صحنهها، مخاطب میتواند احساس کند که زبان گیلکی به یک شخصیت مستقل در فیلم تبدیل شده است.
آریا عظیمینژاد، آهنگساز فیلم سینمایی ، درباره موسیقی متن آن گفته است: «ما تلاش کردیم موسیقی را به گونهای طراحی کنیم که با زبان و فرهنگ گیلکی هماهنگ باشد و به جایگاه فیلم در روایت کمک کند. استفاده از سازهای محلی در کنار صداهای طبیعی، فضای احساسی و ملموسی را ایجاد کرده است.»

طراحی بصری و صدا در فیلم سینمایی عزیز
فیلمبرداری این اثر توسط محسن حسینی انجام شده است که با استفاده از نورپردازی طبیعی و قاببندیهای هنرمندانه، تصاویر چشمنوازی خلق کرده است. صحنههایی که در جنگلها، شالیزارها و خانههای روستایی فیلمبرداری شدهاند، حس زندهای از زندگی و فرهنگ مردم گیلان به مخاطب منتقل میکنند.
علیرضا علویان نیز طراحی صدای فیلم را بر عهده داشته است. وی در گفتگویی اشاره کرده که صدای طبیعت در این فیلم نه تنها به عنوان یک عنصر محیطی، بلکه به عنوان بخشی از روایت داستان به کار گرفته شده است. او میگوید: «ما صدا را به گونهای طراحی کردیم که مخاطب بتواند حتی زمانی که چشمانش بسته است، حس و حال گیلان و فضای فیلم را درک کند.»
پیام فیلم سینمای عزیز چه بود؟
«عزیز» با پرداختن به موضوع آلزایمر و تأثیرات آن بر خانواده، تلاشی است برای جلب توجه مخاطبان به این بیماری و چالشهای مربوط به آن. این فیلم به طور ضمنی سوالاتی درباره معنای خانواده، عشق و مسئولیت مطرح میکند و بیننده را وادار میکند که درباره روابط خود با عزیزانش تأمل کند.
مجید توکلی در بخشی از نشست خبری فیلم گفت: «برای من، این فیلم نه فقط یک داستان درباره بیماری، بلکه درباره عشق و ازخودگذشتگی است. عزیز نمادی از مادرانی است که تمام زندگی خود را صرف خانوادهشان کردهاند و حالا در دوران پیری، نیازمند توجه و حمایت هستند.»
افتخارات فیلم سینمایی عزیز و استقبال منتقدان و جشنوارهها
فیلم «عزیز» در جشنوارههای مختلف به نمایش درآمده و بازخوردهای مثبتی دریافت کرده است. منتقدان، فیلم را به خاطر روایت احساسی، بازیهای درخشان و فضاسازی منحصربهفردش تحسین کردهاند. یکی از منتقدان خارجی در جشنواره سائوپائولو نوشت: ««عزیز» فیلمی است که با سادهترین لحظات زندگی، بزرگترین احساسات را برمیانگیزد.»
این فیلم همچنین توانسته است جوایزی برای بهترین بازیگر زن (فاطمه محمدی) و بهترین فیلمبرداری (محسن حسینی) کسب کند، که نشاندهنده توجه به جنبههای فنی و هنری اثر است. فیلم سینمایی عزیز در نخستین حضور بینالمللی خود در بخش مسابقه جشنواره سائوپائولو حضور دارد. این فیلم سینمایی، در اولین نمایش جهانیاش در بخش مسابقه چهل و هفتمین جشنواره فیلم سائوپائولو برزیل رونمایی شد.
این جشنواره معتبرترین رویداد سینمایی آمریکای جنوبی است که هرساله در سائوپائولو برزیل برگزار میشود و در این دوره میزبان فیلم عزیز است. چهل و هفتمین جشنواره فیلم سائوپائولو از ۲۷ مهر تا ۱۰ آبان برابر با ۱۹ اکتبر تا ۱ نوامبر در بزریل برگزار شد. عرضه و پخش بینالمللی فیلم سینمایی عزیز به عهده محمد اطبایی، از پخشکنندگان فیلم در عرصه بینالمللی و از مستقلهای ایرانی است.
عوامل فیلم سینمایی عزیز
همچنین کیوان مقدم مدیر هنری، محسن حسینی مدیر فیلمبرداری، علیرضا علویان طراحی و ترکیب صدا، عباس عباسی طراح گریم، میثم مولایی تدوین، کامران کیانارثی مدیر صدابرداری، بابک صالح طراح صحنه، هدا میرزایی طراح لباس، مسعود سلیمانی دستیار تهیهکننده، جواد رمضانی مدیر تولید، محمد امین مدیر تدارکات، سینا بیگی دستیار اول کارگردان و برنامهریز، کوروش جوان عکاس و مریم قربانینیا مشاور رسانهای این پروژه هستند.
آریا عظیمینژاد موسیقی، فرهاد قدسی اصلاح رنگ، محمدرضا جعفری جانشین تولید، محمد امین مدیر تدارکات، مسعود سلیمانی دستیار تهیه این پروژه هستند. پوستر بینالمللی فیلم سینمایی عزیز به را طاها ذاکر برعهده داشته است.
کلام آخر
«عزیز» فیلمی است که با ترکیب زیباییهای بصری، روایت انسانی و استفاده از فرهنگ بومی، اثری تاثیرگذار و ماندگار خلق کرده است. این فیلم نه تنها به عنوان یک اثر هنری، بلکه به عنوان ادای احترامی به مادران و به ویژه کسانی که با بیماریهای سخت دستوپنجه نرم میکنند، قابل تقدیر است. تماشای «عزیز» تجربهای است که مخاطب را به تامل درباره زندگی، عشق و مسئولیت دعوت میکند و در نهایت او را با حسی از همدلی و ارتباط عمیقتر با خانواده ترک میکند.