فیلمهای فضایی از دیرباز تا به امروز همواره یکی از جذابترین و پرطرفدارترین فیلمها در سینما بودهاند. این آثار با ترکیب علم و تخیل، امکان سفر به فضا و کشف سیارات جدید را برای مخاطب فراهم میکنند و بهطور همزمان، انسانیت، آینده و حتی مرزهای فلسفی و وجودی ما را زیر سؤال میبرند. از گذشته سینما تا به امروز، فیلمهایی مانند ادیسه فضایی و میان ستارهای توانستهاند نه تنها تخیلات ما را به واقعیت تبدیل کنند، بلکه تاثیرات عمیقی بر فرهنگ و علم هم بگذارند.
در این مطلب از تماشاخونه به بررسی بهترین فیلم های فضایی پرداخته میشود؛ آثاری که علاوه بر دقت علمی، داستانهایی جذاب، کارگردانیهایی بینظیر و جلوههای ویژهای را ارائه دادهاند که مخاطبان را به دنیای بیکران فضا برده و به آن علاقهمند کرده است. فهرست زیر به ترتیب زمان از جدید به قدیم مرتب شده است.
فهرست مطالب
- 1) فیلم سفر به سوی ستارگان
- 2) فیلم نخستین انسان
- 3) فیلم زندگی برتر
- 4) فیلم ورود
- 5) فیلم مریخی
- 6) فیلم میان ستاره ای
- 7) فیلم جاذبه
- 8) فیلم پرومتئوس
- 9) فیلم منطقه ۹
- 10) فیلم ماه
- 11) فیلم وال-ای
- 12) فیلم تماس
- 13) فیلم آپولو ۱۳
- 14) فیلم سولاریس
- 15) فیلم بیگانگان
- 16) فیلم مردان واقعی
- 17) فیلم جنگ ستارگان
- 18) فیلم ۲۰۰۱ یک ادیسه فضایی
1) فیلم سفر به سوی ستارگان
(Ad Astra)
- کارگردان: جیمز گری
- بازیگران: برد پیت، تامی جونز
- تاریخ پخش: ۲۰۱۹
سالها پیش، کلیفورد، به همراه تیمش، برای کشف حیات به سیاره نپتون سفر کرد و پس از آن، هیچگونه خبری از آنها به دست نیامد. اما مدتی بعد، دانشمندان شروع به رصد نوسانات خطرناکی از سمت نپتون کردند و احتمال دادند که کلیفورد هنوز زنده باشد. به همین دلیل، روی، پسر او، برای یافتن پدرش و کشف منبع این نوسانات به نپتون فرستاده میشود.
فیلم سفر به سوی ستارگان یکی از بهترین فیلم های فضایی است که شما را به دنیای خود میبرد و سفر به اعماق کیهان را به تجربهای ملموس برایتان تبدیل میکند. در حین تماشای این فیلم، همه چیز به گونهای واقعی و نزدیک به نظر میرسد که انگار سفرهای فضایی و اقامت در ماه به یک واقعیت قابل لمس تبدیل شدهاند.
سفر به سوی ستارگان یک تجربه روانشناختی در فضایی بیپایان است که بیشتر از آنکه به اکتشافات و مرزهای منظومه شمسی بپردازد، به جستجوی معنای انسانیت در دل فضا و زمان میپردازد. فیلم داستان یک سفر اودیسهوار را دنبال میکند؛ سفری درونی که بر درک خود انسان متمرکز است و نیمه تاریک کیهان را با لحن سرد و مفهومی خود به تصویر میکشد.
این فیلم گاهی از ادیسه فضایی کوبریک الهام میگیرد. نمایشهای بصری در سفر به سوی ستارگان آن چنان چشمنواز و هیجانانگیز است که تا مدتها در ذهن بیننده باقی خواهد ماند. این فیلم توانست نامزد چندین جایزه اسکار شود و در نهایت جایزه بهترین طراحی صدا را نیز از آن خود کند.


2) فیلم نخستین انسان
(First Man)
- کارگردان: دیمن شزل
- بازیگران: رایان گاسلینگ، جیسون کلارک
- تاریخ پخش: ۲۰۱۸
فیلم نخستین انسان داستان نیل آرمسترانگ، اولین فردی که در دوران جنگ سرد به ماه قدم گذاشت، را بهتصویر میکشد و یکی از بهترین فیلم های فضایی در مورد شخصیت فضانوردان است. این فیلم براساس کتاب نخستین انسان: زندگی نیل آرمسترانگ نوشته جیمز آر هانسن ساخته شده و یک اثر بیوگرافی یا همان زندگینامهای است که در دهه ۶۰ روایت میشود. در این اثر، شما شاهد مأموریت تاریخی آپولو ۱۱ خواهید بود، اما بیشتر از آنچه درباره کیهان و فناوریهای پیچیده ناسا بدانید، وارد دنیای شخصی و درونی نیل آرمسترانگ میشوید و جزئیات زندگی او را از نزدیک تجربه میکنید.
نخستین انسان در عین حال که به دلیل نگاه شخصی و درونیاش، از داستانهای فضایی کلاسیک فاصله میگیرد، توانسته توجههای زیادی را جلب کند. این فیلم در عین اینکه از موضوعاتی چون تنهایی و سکوت انسانها در دل فضا میگوید، توانسته به زیبایی چالشهای درونی نیل را در جستجوی ناشناختهها بهتصویر بکشد. فیلم نخستین انسان نقدهای مختلفی را دریافت کرد، اما توانست مخاطبان زیادی را تحت تاثیر قرار دهد. این اثر در چندین رشته نامزد جایزه اسکار شد و در نهایت جایزه بهترین جلوههای ویژه را بهدست آورد. در گلدن گلوب نیز برنده جایزه بهترین موسیقی متن شد.


3) فیلم زندگی برتر
(High Life)
- کارگردان: کلر دنیس
- بازیگران: رابرت پتینسون، ژولیت بینوش
- تاریخ پخش: ۲۰۱۸
در فیلم زندگی برتر، گروهی از زندانیان محکوم به مرگ به سیاهچالهای اعزام میشوند تا در آزمایشات علمی بیرحمانهای مورد استفاده قرار گیرند. داستان فیلم بهطور غیرخطی روایت میشود و در هر لحظه بیننده را در میان درامی پیچیده و تاریک میبرد. این اثر اولین فیلم غیرانگلیسی زبان کارگردان خود است و با فضای سرد و تلخش، بیننده را در جهانی از ناامیدی و سرخوردگی غرق میکند و شاید به همین دلیل فیلمی متفاوت در فهرست بهترین فیلم های فضایی باشد.
زندگی برتر بهطور عمیق به مسائلی چون مرگ، میل به زندگی و ناآگاهی انسانی میپردازد و از آغاز تا پایان به چالشهای پیچیدهتری میرسد که بیننده را به تفکر وامیدارد. روایت غیرخطی فیلم با فلشبکها و ساختار پیچیدهاش، جهانبینی کارگردان را بهخوبی منتقل میکند و نشانهها و استعارههایی از ناخودآگاه بشری را از ابتدای خلقت تا به امروز به تصویر میکشد.
این نشانهها، معماهایی هستند که همیشه برای انسان بهجا خواهند ماند. این فیلم نه تنها یک تریلر فضایی نگرانکننده درباره استعمار و تکنولوژی است، بلکه ردپای سینمای آندره تارکوفسکی را نیز در خود دارد. در برخی سکانسها، تداعیهایی از فیلمهای بیگانه و ادیسه فضایی در آن به چشم میخورد.

4) فیلم ورود
(Arrival)
- کارگردان: دنیس ویلنوو
- بازیگران: امی آدامز، جرمی رنر
- تاریخ پخش: ۲۰۱۶
بیگانگان به زمین میآیند و در نقاط مختلف جهان ظاهر میشوند. در این وضعیت بحرانی، ارتش به یک زبانشناس خبره مراجعه میکند و از او میخواهد تا با برقراری ارتباط با این موجودات فضایی، به حل معما و بحران کمک کند. ورود یک فیلم علمی تخیلی فضایی است که از رمانی به نام داستان زندگی تو نوشته تد چیانگ الهام گرفته و ساخته شده است. در زمان اکران، این فیلم توجه بسیاری از منتقدان را جلب کرد و در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار توانست ۸ نامزدی دریافت کند و در نهایت جایزه بهترین تدوین صدا را از آن خود کرد.
همچنین، در گلدن گلوب، امی آدامز نامزد بهترین بازیگر زن شد. برای ساخت این فیلم، زبانشناسان و دانشمندان در خلق یک زبان جدید و ارائه راهبردهای علمی در بخشهای مختلف فیلم همکاری داشتهاند و به همین دلیل فیلم ورود در فهرست بهترین فیلم های فضایی تماشاخونه قرار دارد.
ورود از آن دست فیلمهایی است که به دنبال معنا میگردد و از رویاهای سطحی و تجاری موجود در سینمای فضایی فاصله میگیرد. این فیلم به درون انسانیت و ماهیت زندگی توجه دارد و هدفش بیدارکردن احساسات خاموش و یادآوری اهمیت صلح در دنیای ما است. شخصیتپردازی و موسیقی فیلم در اوج خود قرار دارند و به قدری تأثیرگذار هستند که مخاطب میتواند پس از تماشای آن برای مدتها در فضای فیلم غوطهور بماند.


5) فیلم مریخی
(Martian)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: مت دیمن، جسیکا چستین
- تاریخ پخش: ۲۰۱۵
داستان از این قرار است که مارک به همراه گروهی از دانشمندان و فضانوردان برای یک مأموریت تحقیقاتی به مریخ میرود، اما در میانه راه، طوفانی فضایی همهچیز را به هم میزند. پس از این حادثه، اعضای گروه گمان میکنند مارک جان خود را از دست داده و بدون او مریخ را ترک کرده و به ایستگاه بازمیگردند. مریخی یکی از فیلمهای علمی تخیلی فضایی است که برخلاف دیگر آثار این ژانر، داستانش به طرز شگفتانگیزی منطقی و واقعگرایانه پیش میرود. در این فیلم خبری از آخرالزمان یا تهدیدات فراطبیعی نیست؛ بلکه داستان صرفاً حول تلاش یک انسان برای بقا در سیارهای بیگانه میچرخد.
مریخی با دقت و جزئیات دقیق، بیننده را در فضای دلهرهآور و تنهایی مارک قرار میدهد و با تعلیق حسابشدهای پیش میرود، طوری که شما خود را در کنار او میبینید و برای زنده ماندن به همراه او دست و پنجه نرم میکنید. این فیلم نه تنها تصویری از امید و ناامیدی، بلکه نمایشی از تلاش، علم و دلهره است که لحنی بینهایت امیدوارکننده دارد و هیچگاه مخاطب را در احساسات منفی غرق نمیکند.
از آنجا که ناسا بهعنوان مشاور علمی در این پروژه حضور داشت، مریخی یکی از معدود آثار سینمایی است که از لحاظ علمی و منطقی با دقت بالایی ساخته شده است و به همین دلیل یکی از بهترین فیلم های فضایی واقعگرا محسوب میشود. مت دیمون نیز با بازی بینظیر خود در نقش مارک توانست توجهها را جلب کند و جایزه بهترین بازیگر گلدن گلوب را از آن خود کند.

6) فیلم میان ستاره ای
(Interstellar)
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: متیو مک کانهی، آن هاتاوی
- تاریخ پخش: ۲۰۱۴
فیلم میان ستارهای با دوبله اختصاصی در تماشاخونه یکی از بهترین فیلم های فضایی برای تماشا در آخر هفته است. داستان فیلم در آیندهای دور رقم میخورد، زمانی که زمین دیگر قادر به تأمین منابع کشاورزی نیست و بقای بشر در معرض خطر جدی قرار میگیرد. در پی این بحران، ناسا با کمک یک کرمچاله، فردی به نام کوپر و گروهی از دانشمندان را برای بررسی سیارههایی که ممکن است شرایط سکونت داشته باشند، به فضا میفرستد. فیلم میان ستارهای با دقت و وسواس علمی ساخته شده و تمام تلاشها بر این است که واقعیتهای علمی بهطور دقیق به نمایش درآید، بهطوریکه مشاوران علمی در روند ساخت آن نقش بسزایی داشتهاند.
کریستوفر نولان در ساخت این فیلم از تأثیرات و الهاماتی از سینماهای برجستهای چون ادیسه فضایی، آینه (تارکوفسکی)، بیگانه، بلیدرانر و حتی برخی تفکرات اسکورسیزی بهره برده است. این اثر بهگونهای طراحی شده که به شدت با احساسات مخاطب در ارتباط است و در این زمینه موفقیت زیادی را کسب کرده است. با این وجود، میان ستارهای توانست در جوایز اسکار موفقیتهای چشمگیری کسب کند و نقدهای مثبتی از منتقدان دریافت کند.


7) فیلم جاذبه
(Gravity)
- کارگردان: آلفونسو کوارون
- بازیگران: ساندرا بولاک، جورج کلونی
- تاریخ پخش: ۲۰۱۳
تعدادی فضانورد برای تعمیرات فضایی به فضا اعزام میشوند و در حین مأموریتشان با زبالههای فضایی برخورد کرده و دچار سانحه میشوند که در نتیجه آن تنها دکتر رایان زنده میماند. جاذبه یک تجربه مهیج فضایی است که در آن آلفونسو کوارون داستانی ساده اما پر از احساسات پیچیدهای چون امید، ترس و ناامیدی را با حداکثر دو بازیگر روایت میکند. فیلم با تعلیقی بینظیر قهرمان خود را در بزرگترین نبرد ممکن، یعنی بقا، قرار میدهد و بیتردید یکی از بهترین فیلم های فضایی در سالهای اخیر است.
شخصیتپردازی و نگاه ویژه کوارون به زنان در این فیلم تجربهای برجسته برای مخاطب میسازد. در فضایی خالی از زندگی، بیننده به راحتی با کاراکتر رایان ارتباط برقرار میکند. جاذبه نمونهای از آثار فضایی است که فرم و محتوا به خوبی با هم ترکیب شده و فضایی استثنایی میسازد. جلوههای سهبعدی چشمگیر فیلم شما را به دنیای خارج از زمین میبرد و شما بهراحتی با قهرمان داستان همذاتپنداری میکنید. این فیلم توانست ۷ جایزه اسکار از جمله بهترین کارگردانی و جلوههای ویژه را کسب کند.


8) فیلم پرومتئوس
(Prometheus)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: نومی راپاس، لوگان مارشال گرین
- تاریخ پخش: ۲۰۱۲
گروهی از دانشمندان و فضانوردان پس از کشف یک سری آثار باستانی در غاری مرموز، به یک سیاره دورافتاده اعزام میشوند تا رازهایی از روابط انسانها و زمین با موجودات فضایی را کشف کنند. پرومتئوس، که به گفته ریدلی اسکات پیشدرآمدی بر فیلم بیگانه بوده است، داستانی مستقل و جداگانه از بیگانه را روایت میکند. این فیلم سرشار از مفاهیم فلسفی و نمادهای استعاری است و قبل از ورود به فضای اکتشافات کهکشانی، به مسائلی چون زایش انسان و خلقت پرداخته و از اساطیر یونانی نیز الهام گرفته و بدون شک یکی از بهترین فیلم های فضایی بعد از سال ۲۰۰۰ است.

9) فیلم منطقه ۹
(District 9)
- کارگردان: نیل بلومکامپ
- بازیگران: دیوید جیمز، جیسون کوپ
- تاریخ پخش: ۲۰۰۹
در این فیلم موجودات فرازمینی به زمین میآیند و سفینهشان در آسمان معلق میماند. در ژوهانسبورگ، پس از اینکه بیگانگان هیچ واکنشی از خود نشان نمیدهند، انسانها تصمیم میگیرند به داخل سفینه وارد شوند و آنها را در اردوگاههایی اسکان دهند. منطقه ۹ یکی از آثار منحصر به فرد این فهرست است که داستانی متفاوت از سایر فیلمهای فضایی را روایت میکند. این فیلم سرشار از استعاره است و تمام اتفاقات و نامها در آن به نمادهایی عمیق اشاره دارند.
منطقه ۹ با نگاهی اجتماعی، به موضوعاتی چون آپارتاید آفریقای جنوبی، نژادپرستی، اختلافات طبقاتی، و نفوذ رسانهها میپردازد و از این جهت یکی از بهترین فیلم های فضایی اوایل قرن بیست و یکم است. این مفاهیم در بطن داستان فیلم قرار دارند و با هوشمندی، جغرافیای آن به آفریقا منتقل شده است. فیلم با سبکی مستندوار آغاز میشود که بهطور شگفتانگیزی موفق از کار درآمده است.
جلوههای ویژه دیجیتال و کارگردانی این فیلم بهطور دقیق و حسابشدهای طراحی شدهاند، به طوری که میتوانند مخاطب را در دنیای فیلم غرق کنند و تجربهای جذاب و ماندگار ایجاد کنند. با وجود بودجهای محدود، منطقه ۹ هیچچیز از فیلمهای پرهزینه و پرزرق و برق این ژانر کم ندارد. این فیلم که آغاز درخشان یک کارگردان تازهکار بود، توانست با همکاری پیتر جکسون موفقیت بزرگی کسب کند، بهطوری که سازندگان آن به ساخت دنبالهای برای این اثر ترغیب شدند.

10) فیلم ماه
(Moon)
- کارگردان: دانکن جونز
- بازیگران: سم راکول، بندیکت وانگ، دومینیک مک الیگوت، کایا اسکودلاریو
- تاریخ پخش: ۲۰۰۹
فیلم علمی-تخیلی ماه ساخته دانکن جونز، همانطور که از نامش پیداست، بیشتر در فضای سرد و بیروح سطح ماه رخ میدهد. داستان این فیلم بر سم راکول، که در نقش فضانورد تنها و قهرمان داستان ظاهر میشود، تمرکز دارد. راکول در این نقش یکی از بهترین بازیهای حرفهای خود را ارائه میدهد و در هر لحظه، بیننده را به دنیای جنونآمیز فضایی میکشاند. فیلم ماه یکی از برجستهترین آثار علمی-تخیلی قرن ۲۱ است و داستانش حول زندگی کشاورزی میچرخد که در مأموریتی سهساله در ماه بهتنهایی با رباتی به نام HAL همراه است.
این کشاورز که هیچ همدمی جز رباتش ندارد، باید با چالشهای درونیاش روبهرو شود و از مرزهای جنون عبور کند. فضای این فیلم بهخوبی احساس تنهایی و انزوا را به تصویر میکشد و قدرتهای ذهنی و روانی شخصیت اصلی را در برابر دنیای بیرحم و بیانتهای فضا نشان میدهد و بدون شک یکی از بهترین فیلم های فضایی سالهای اخیر است.

11) فیلم وال-ای
(WALL-E)
- کارگردان: اندرو استنتون
- بازیگران: بن برت، الیزا نایت، سیگورنی ویور، جف نگارخانهن، فرد ویلارد، جان رتزنبرگر، کتی ناجیمی، جس هارنل
- تاریخ پخش: ۲۰۰۸
فیلم وال-ای داستانی عاشقانه و در عین حال اخلاقی دارد که به بحرانهای محیطزیستی میپردازد. بیشتر صحنههای فضایی فیلم در کشتی نوح کهکشانی رخ میدهد، جایی که برای نجات بشر پس از نابودی سیاره زمین طراحی شده است. اما آن لحظهای که مخاطب به اعماق ستارگان برده میشود، واقعاً تحسینبرانگیز است.
بعد از اینکه شخصیتها از فضای محدود سفینه خارج میشوند، شخصیت اصلی، یک ربات جمعآوری زباله، به همراه معشوقهاش، الکساوار، سوار بر کپسول آتشنشانی به رقص در جاذبه صفر میپردازند. در این صحنه، همچون یک باله فضایی، آنها در فضای بیوزن چرخ میزنند و مسیرهای یکدیگر را قطع میکنند. همین یک صخنه کافی است تا بابت آن وال-ای را یکی از بهترین فیلم های فضایی بدانیم. اگر این انیمیشن زیبا را ندیده اید هرچه زودتر آن را به لیست تماشای خود اضافه کنید.


12) فیلم تماس
(Contact)
- کارگردان: رابرت زمیکس
- بازیگران: جودی فاستر، متیو مک کانهی
- تاریخ پخش: ۱۹۹۷
النور، در جستوجوی نشانهای از حیات و تمدن در گوشه و کنار کهکشان، پروژهای عظیم را آغاز میکند. در میانه این تحقیق، پیامی مرموز از سوی بیگانگان به او میرسد. این پیام شامل اطلاعاتی برای ساخت یک ماشین زمان است و النور با استفاده از این دادهها، فرصتی بینظیر برای دیدار با موجودات فرازمینی به دست میآورد.
فیلم تماس که براساس رمانی به همین نام از کارل سیگن ساخته شده و همزمان بازتابهایی از آثار بزرگی چون ادیسه فضایی و جنگ ستارگان را در خود دارد. با این حال، تماس تنها یک داستان فضایی سرگرمکننده نیست. پیش از آنکه به دنیای کرمچالهها و موجودات ناشناخته بپردازد، فیلم به دنیای فلسفه و سیاست نگاه میکند و از این طریق بینش خود را به مخاطب منتقل میسازد.
کارگردان با هوشمندی، اعتقادات دو شخصیت با دیدگاههای کاملاً متفاوت را در مسیر داستان خود قرار میدهد و به شکلی زیرکانه سیاستمداران را نیز وارد ماجرا میکند. به همین دلیل تماس یکی از بهترین فیلم های فضایی است. در تماس، اعتقاد، سیاست و علم در کنار یکدیگر به هم پیوند میخورند و کارگردان با زبانی زیبا و تفکری عمیق، تلاش میکند تا این مقولهها را به هم نزدیک کند. این فیلم از آن دست آثار سینمایی است که هیچگاه کهنه نمیشود و نبوغ آن در دنیای سینما همواره نو و شگفتانگیز باقی خواهد ماند.

13) فیلم آپولو ۱۳
(Apolo 13)
- کارگردان: ران هوارد
- بازیگران: تام هنکس، بیل پکستون
- تاریخ پخش: ۱۹۹۵
فیلم آپولو ۱۳ به روایت یکی از پرتنشترین لحظات تاریخ فضایی در دوران سفرهای فضایی بشر میپردازد. در داستان این فیلم، سه فضانورد قرار بود به ماه سفر کنند، اما در میانه راه، انفجار یکی از کپسولهای انرژی، مأموریت را به یک بحران جدی تبدیل میکند. این رویداد مربوط به سومین مأموریت ناسا بود، زمانی که فضانوردان قصد داشتند روی سطح ماه فرود آیند. فیلم براساس کتاب ماه از دست رفته: سفر پرمخاطره آپولو ۱۳ نوشته جیمز لاول و جفری کلاگر و بر اساس واقعیت ساخته شده است. آپولو ۱۳ از ویژگیهای مستندگونه بهره میبرد و برای نشان دادن هرچه دقیقتر رویدادها، از مشاوره با دانشمندان و متخصصان فضایی هم استفاده کرده است.
سازندگان فیلم همچنین از تجهیزات واقعی ناسا در تصویربرداری بهره بردهاند و فضاپیمای بهکار رفته در فیلم، بهطور خاص برای این پروژه توسط ناسا طراحی و ساخته شده است.این فیلم با ایجاد یک تعلیق بینظیر، حتی برای کسانی که از پایان مأموریت اطلاع دارند، تأثیر عمیقی بهجا میگذارد.
آپولو ۱۳ نه تنها داستان این حادثه تاریخی را با دقت و جزئیات به تصویر میکشد، بلکه مخاطب را در جریان هیجان و اضطراب حاکم بر آن دوران قرار میدهد؛ حادثهای که جهانیان را در شوک و نگرانی فرو برد. این فیلم، بهعنوان یکی از بهترین فیلم های فضایی در تاریخ هالیوود، میتواند تا مدتها ذهن شما را به خود مشغول کند.

14) فیلم سولاریس
(Solaris)
- کارگردان: آندره تارکوفسکی
- بازیگران: ناتالیا بوندارچوک، دوناتاس بانیونیس
- تاریخ پخش: ۱۹۷۱
داستان در فیلم سولاریس از این قرار است که کریس کلوین روانشناسی است که همسرش را از دست داده و نمیتواند با این بحران کنار بیاید. او به سیارهای به نام سولاریس میرود تا مشکلی در ایستگاه فضایی را برطرف کند. اتفاقی که میافتد باور کردنی نیست: کریس در آنجا همسر مردهاش را زنده مییابد. سولاریس تارکوفسکی اثر علمی تخیلی است که او آن را براساس رمان مشهور استانیسلاو لم نوشته است؛ فیلمی که برایش نامزدی نخل طلای کن و همچنین جایزه بزرگ جشنواره فیلم کن را به ارمغان آورد.
سولاریس از آن دسته آثار تخیلی است که نگاهش بر محتوایی روانشناسی و فلسفی است و نمیخواهد به تکنولوژی و داستانهای فضایی پر زد و خورد مرسوم وارد شود. در این فیلم تارکوفسکی انسان را با نیمه پنهان درونی انسان، گذشته و خاطراتش مواجه میکند و سفری برای تجسم خاطرات سرکوب شده تدارک میبیند. این فیلم هم یکی از بهترین فیلم های فضایی و هم از بهترین آثار تارکوفسکی است.


15) فیلم بیگانگان
(Aliens)
- کارگردان: جیمز کامرون
- بازیگران: سیگورنی ویور، مایکل بین
- تاریخ پخش: ۱۹۸۶
وقتی شخصیت اصلی فیلم، الن، در پایگاهی تحقیقیاتی از وجود بیگانگان صحبت میکند، هیچکس حرفش را جدی نمیگیرد، اما کمپانی در نهایت تصمیم میگیرد برای روشن شدن وضعیت، گروهی را به LV اعزام کند و از الن کمک میخواهد. فیلم بیگانگان در واقع دنبالهای است بر فیلم بیگانه ساخته ریدلی اسکات و دومین قسمت از مجموعه فیلمهای بیگانه. این فیلم توانست ۷ نامزدی اسکار کسب کند و جایزه بهترین جلوههای تصویری، تدوین صدا، و بهترین بازیگر زن را بهدست آورد.
این فیلم مملو از تعلیق و هیجان است که مخاطب را درگیر ترس و استرس میکند. در مقایسه با دیگر آثار علمی تخیلی همدورهاش، بیگانگان به داستانهای پیچیدهتری میپردازد که تنها به اکشن و زد و خورد محدود نمیشوند. این فیلم به لایههای فلسفی و استعاری وارد شده و مفاهیمی چون بقا و تهدید انسان را بهخوبی نشان میدهد. نظریات روانکاوی فروید نیز در این فیلم با تمرکز بر مادینگی و کهنالگوی مادر به شکلی دراماتیک به تصویر کشیده میشود، تاثیراتی که در طول فیلم باقی میماند. این فیلم یکی از بهترین فیلم های فضایی است، جایگاه ویژهای در تاریخ سینما دارد و بهعنوان یکی از تریلرهای مهم در این تم شناخته میشود.


16) فیلم مردان واقعی
(The Right Stuff)
- کارگردان: فیلیپ کافمن
- تاریخ پخش: ۱۹۸۳
- بازیگران: فرد وارد، دنیس کواید، اد هریس، اسکات گلن، سم شپرد، باربارا هرشی، لانس هنریکسن، ورونیکا کارترایت، هری شیرر، جف گلدبلوم، کیم استنلی، پاملا رید، ماری جو دشانل، دونالد موفات، اسکات ویلسون، کتی بیکر
فیلم مردان واقعی اقتباسی سینمایی از کتاب غیر داستانی و کلاسیک مردان واقعی نوشته تام ولف، به کارگردانی فیلیپ کافمن، به داستان فضانوردان مرکوری ایالات متحده در دههی ۱۹۶۰ میپردازد. هرچند این فیلم در بازتاب دقیق جزئیات تاریخچه فضانوردی و روحیات انسانی این گروه از فضانوردان با چالشهایی روبه رو است، اما توانسته هیجان و انرژی خاصی را به مخاطب منتقل کند و از این جهت یکی از بهترین فیلم های فضایی قبل از ۲۰۰۰ است.
فیلم مردان واقعی بهطور موثر سوالاتی را مطرح میکند. چطور ممکن است فضانوردان مرکوری که از جمله نخستین کسانی بودند که به فضا سفر کردند و شخصیتهایی همچون چاک ییگر (با بازی سم شپرد) که توانست دیوار صوتی را بشکند، به عنوان افرادی درونگرا و درسخوان به تصویر کشیده شوند؟ این تناقض بین واقعیتهایی که دربارهی این مردان به نمایش گذاشته میشود و تصویر درونیشان، خود بهتنهایی جای تامل دارد.
این فیلم در عین حال که دست به روایت داستانی پر از هیجان و ماجراجویی فضایی میزند، تصویری از مردانی ارائه میدهد که علیرغم دستاوردهای خارقالعادهشان در فضا، در زندگی شخصی خود بسیار درونگرا و کمحرف هستند. این تضاد میان افسانهسازیهای بیرونی و واقعیتهای درونی، شاید بهخوبی نشاندهنده تفاوتهای پیچیده انسانها با تاریخنگاریهای بیرونی باشد.

17) فیلم جنگ ستارگان
(Star Wars)
- کارگردان: جرج لوکاس
- بازیگران: مارک همیل، هریسون فورد، کری فیشر، پیتر کوشینگ، الک گینس
- تاریخ پخش: ۱۹۷۷
هیچ فیلمی مانند جنگ ستارگان نتوانسته اشتیاق انسانها به فضا را به این اندازه جذاب و هیجانانگیز به تصویر بکشد و به همین دلیل یکی از بهترین فیلم های فضایی قبل و بعد از سال ۲۰۰۰ است. فیلم جنگ ستارگان در سال ۱۹۷۷ را نمیتوان به این سادگیها فراموش کرد، به ویژه زمانی که این فیلم از سیارههایی شگفتانگیز میگذرد و داستان را به دل اعماق فضا و سفر در سفینهها میبرد.
اما جذابیت جنگ ستارگان تنها محدود به نبردهای هوایی و لحظات هیجانانگیز آن نیست؛ بخش عمدهای از فیلم در واقع یک سفر جادهای بینکهکشانی با سرعت نور است، اما در میانه داستان، با کاهش سرعت وقایع، لحظاتی عمیق و آرام به تصویر کشیده میشود؛ جایی که در حین عبور ستارگان از پنجره، به تماشای یک دست شطرنج مینشینیم، که تنها چند لحظه طول میکشد. وقتی فیلم به پایان میرسد، نگاه شما به آسمان کشیده میشود و به دنیای بیپایان فضا و احتمالات آینده فکر میکنید؛ درست مانند لوک اسکایواکر جوان که در سیاره تاتویین ایستاده بود، به خورشیدهای دوقلوی آن خیره میشد و رویاهایش از سرنوشت بزرگ خود را میساخت.


18) فیلم ۲۰۰۱ یک ادیسه فضایی
(2001: A Space Odyssey)
- کارگردان: استنلی کوبریک
- بازیگران: گری لاک وود، ویلیام سیلوستر
- تاریخ پخش: ۱۹۶۸
فیلم ۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی روایتگر داستانی نمادین و پر از رمز و راز است که با تصویری از میمونها آغاز میشود؛ آنها بر سر غذا با یکدیگر در حال جدال هستند. سپس تخته سنگهایی نمایان میشود که تاثیر زیادی بر میمونها میگذارد. در قسمت بعدی، میلیونها سال بعد، در سال ۲۰۰۱، فضانوردان مشابها تخته سنگهایی را در ماه پیدا میکنند. این فیلم در چند بخش روایت میشود و از یک سفر نمادین فضایی پیروی میکند که همچون ادیسه هومر، پر از داستانهای عمیق و قهرمانانه است و بی شک یکی از بهترین فیلم های فضایی است که تاکنون ساخته شده است.
فیلم ۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی یک اثر پیشرو و بیزمان است که هیچگاه قدیمی نخواهد شد. وقتی این فیلم ساخته شد، بسیاری از بینندگان نتوانستند ارتباط لازم را با آن برقرار کنند زیرا این اثر به زمان خاصی تعلق نداشت. کوبریک از مخاطبان خواست تا فیلم را بهعنوان یک سفر شخصی ببینند و لایههای مختلف آن را کشف کنند. این فیلم مسائل و مفاهیم پیچیدهای چون خدا و مذهب، تنازع برای بقا، علم و دانش، ناخودآگاه بشری، تکامل، سلطه هوش مصنوعی و پیشرفت را به چالش میکشد.


کلام آخر
فیلمهای فضایی همواره به ما این امکان را دادهاند که در دنیای ناشناختهها قدم بزنیم و جهان بیکران فضا را به نوعی از نزدیک تجربه کنیم. این فیلمها نه تنها ما را با آینده بشریت آشنا میکنند، بلکه فلسفهای عمیق درباره وجود، پیشرفت علمی و اهمیت انسانیت در برابر ناشناختهها را به تصویر میکشند.
از جنگ ستارگان گرفته تا جاذبه و مریخی این آثار به شکلهای مختلفی انسان را درگیر کرده و مرزهای تخیل و واقعیت را به هم میزنند. در نهایت، بهترین فیلم های فضایی نه تنها دنیای فیزیکی را به نمایش میگذارند، بلکه دنیای درونی انسانها و مفاهیم پیچیده وجودی را نیز در بر میگیرند، که خود به عنوان بخشی از تجربهای سینمایی ماندگار، به تاریخ سینما افزوده میشود.