توسط : ویلیام فردکین به زبان ساده یک افسانه بود. کارگردان «جن‌گیر» در 87 سالگی از میان ما رفت اما میراث او همچنان باقی است.
مهارت فنی، تسلطش به لحن و تعهد او به داستان‌گویی و همچنین تمایلش برای شکستن مرزهای پذیرفته شده بی‌نظیر بود. این‌گونه نبود که او فقط سلیقه ی خوب را به چالش بکشاند بلکه می‌خواست از آنچه که از گذشته به ما رسیده بود فراتر برود. البته گاهی اوقات مردم را ناخوشنود می‌ساخت.
کارنامه ی فردکین تا اندازه‌ای به این نوع فتنه‌انگیزی هنرمندانه شناخته می‌شود و این امر مرگ او را ویرانگرتر می‌کند. ما فقط یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌سازان نسل او را از دست ندادیم بلکه یک مدافع صریح برای نوع فیلم‌هایی که دیگر ساخته نمی‌شوند را از دست دادیم.
خوشبختانه ویلیام فردکین انبوهی از آثار کلاسیک مدرن را باقی گذاشت. فیلم‌هایی که هرچه بیشتر آن‌ها را تماشا کنید غنی‌تر و ارزشمندتر می‌شوند. در اینجا هفت مورد از شاخص‌ترین و بهترین فیلم های ویلیام فریدکین آورده شده است.
فهرست مطالب
1) فیلم ارتباط فرانسوی
(The French Connection)
امتیاز IMDB : (7.7 از 10)
سال تولید: 1971
ارتباط فرانسوی براساس کتاب غیرداستانی رابین مور، نه تنها یک صحنه تعقیب و گریز خوب، بلکه یکی از هیجان‌انگیزترین صحنه‌های تعقیب و گریز ماشینی که تا به حال ساخته شده بود را ارائه کرد که شامل نه تنها ماشین، بلکه قطار هم می‌شد. فیلم‌برداری این فیلم در بروکلین انجام شد.
فیلم ارتباط فرانسوی تنها یک اثر تعقیب و گریز نیست، بلکه یک نمونه بی‌نظیر از شخصیت‌پردازی در سینما به شمار می‌آید. این فیلم جنایی پیچیده، با حضور جین هکمن و روی شریدر در نقش دو پلیس که درگیر یک پرونده پیچیده برای نابودی شبکه قاچاق هروئین می‌شوند، در مدت زمان ۱۰۴ دقیقه، به یکی از به‌یادماندنی‌ترین آثار سینمایی تبدیل شده است. این فیلم از جذاب‌ترین و ماندگارترین فیلم‌های تاریخ سینماست.
پس از چند فیلم، فردکین در حالی که هنوز 40 سال نیز نداشت، به یکی از هیجان‌انگیزترین کارگردانان جهان تبدیل شد. این فیلم به یک غول جوایز جشنواره اسکار تبدیل شد و برنده بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد برای هکمن شد و اغلب و به درستی به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های دوران معرفی می‌شود.
تماشاخونه
ببینید2) فیلم جن گیر
(The Exorcist)
امتیاز IMDB : (8.1 از 10)
سال تولید: 1973
چگونه پس از ساختن یکی از بهترین فیلم‌های تمام دوران، می‌توان فیلمسازی را ادامه داد؟ پاسخ این است: با ساختن یک فیلم کلاسیک بی‌رحم دیگر. آنچه که جالب است این نیست که فردکین تنها قادر بود پس از «ارتباط فرانسوی» فیلمسازی را با «جن‌گیر» ادامه دهد، او چیزی را خلق کرد که هنوز به زعم بسیاری، از ترسناک ترین فیلم های جهان است.
فیلم جن گیر، داستان دختری به‌نام ریگان (لیندا بلر) است که قربانی یک تسخیر شیطانی می‌شود. برخلاف کتاب که علائم تسخیر را با توضیحات متناوب معادل می‌کند، فردکین بشدت به وحشت متمایل می‌شود و درعین‌حال فضایی بسیار واقعی را ترسیم می‌کند. تنها او می‌توانست تقابل تقریبا کیهانی خیر و شر را در خانه‌ای حومه شهری برقرار کند.
بخش‌های زیادی از فیلم در فضای فرهنگی عصر گنجانده شده است. از ورود مکس فون‌سیدو به خانه مک‌نیل تا نت‌های «موسیقی متن» مایک اولدفیلد و همه‌‌ی چیزهای ناپسندی که ریگان درحالت تسخیر شده خود فریاد می‌زند.
این فیلم نامزد 10 جایزه اسکار (از جمله بهترین فیلم) و الهام‌بخش فیلم‌ها و دنباله‌های بیشماری شد. حتی خود فردکین نیز در ادامه ی کارنامه ی سینمایی اش تحت تاثیر طلسم موفقیت «جن‌گیر» قرار گرفت.
3) فیلم جادوگر
(Sorcerer)
امتیاز IMDB : (7.7 از 10)
سال تولید: 1977
این فیلم بر اساس رمان “مزد ترس” اثر جورج آرنو که در سال 1950 منتشر شده، ساخته شده است. پیش‌تر نیز هنری-ژرژ کلوزو نسخه‌ای از این داستان را به سینما آورده بود.
داستان درباره چهار مرد به رهبری روی شریدر است که در منطقه‌ای از آمریکای جنوبی گرد هم می‌آیند تا یک کامیون مملو از نیتروگلیسیرین را از دل جنگلی خطرناک عبور دهند. تولید این فیلم با چالش‌های بسیاری روبرو شد و به یک تجربه طاقت‌فرسا برای همه عوامل تبدیل شد. پیتر بیسکیند، باور دارد که رقابت بین فریدکین و فرانسیس فورد کاپولا باعث شد که کارگردان به فیلم‌برداری در جنگل واقعی اصرار ورزد. این پروژه که در ابتدا قرار بود با بودجه‌ای کمتر از 3 میلیون دلار تولید شود، به سرعت به یکی از پروژه‌های پرهزینه با بودجه نهایی 22 میلیون دلار تبدیل شد.
فیلم جادوگر در تابستان 1977، همزمان با فیلم جنگ ستارگان به اکران درآمد و شاید به همین دلیل این دستاورد بزرگ فریدکین به عنوان یک فیلم‌ساز، در زمان اکرانش نادیده گرفته شد.
تماشاگران با آغاز فیلم که 16 دقیقه بدون دیالوگ انگلیسی بود، دچار سردرگمی شدند. در همین حال، منتقدان که به خاطر موفقیت‌های پیشین فردکین در فیلم های ارتباط فرانسوی و جن‌گیر انتظار بالایی داشتند، به شدت به این فیلم تاختند.
در سال‌های بعد، فیلم جادوگر به عنوان یکی از برترین آثار ویلیام فریدکین ارزیابی شد و حتی برخی آن را شگفت‌انگیزترین فیلم او می‌دانند. این فیلم نمونه‌ای از آثاری است که هالیوود در گذشته برای مخاطبان بزرگسال می‌ساخت؛ از بازی‌های هوشمندانه و فیلمنامه جذاب والون گرین گرفته تا موسیقی خارق‌العاده گروه Tangerine Dream و پایانی فوق‌العاده، همه چیز در این اثر به طرز شگفت‌انگیزی هماهنگ است. اگر تاکنون این فیلم را ندیده‌اید، اکنون بهترین زمان برای تماشای آن است.
4) فیلم گشت زنی
(Cruising)
امتیاز IMDB : (6.5 از 10)
سال تولید: 1980
این فیلم یکی از عجیب‌ترین و دل‌خراش‌ترین فیلم‌های فردکین است.
فیلم گشت‌زنی داستان پلیسی نیویورکی به نام استیو برنز (با بازی آل پاچینو) را روایت می‌کند. او به طور مخفیانه به جامعه دگرباشان در منطقه Meatpacking فرستاده می‌شود تا قاتلی زنجیره‌ای را که مردان همجنس‌گرا را به قتل می‌رساند، ردیابی کند. برنز، که چهره‌ای مشابه قربانیان دارد، ابتدا تمایلی به این مأموریت ندارد، اما برای پیشرفت شغلی آن را می‌پذیرد.
این فیلم، که بر اساس رمانی از جرالد واکر ساخته شده، به دلیل موضوعات حساس و تصویری که از جامعه دگرباشان به نمایش می‌گذارد، با اعتراضات گسترده‌ای در زمان فیلم‌برداری مواجه شد.
فردکین که در فیلم‌های قبلی خود مانند ارتباط فرانسوی از رویکرد مستندسازی استفاده می‌کرد، این‌بار به سراغ سبکی پرزرق‌وبرق‌تر رفت.
فردکین تا حد زیادی رویکرد مستندسازی خود را که در “ارتباط فرانسوی” استفاده می‌کرد، کنار گذاشت. درعوض سراغ چیزی بزرگ‌تر و برجسته‌تر رفت. از بسیاری جهات این فیلم، یک فیلم دیپالمایی است که فردکین آن را کارگردانی کرده‌است.
(عبارت “فیلم دیپالمایی” اشاره به سبک کارگردانی برایان دی‌پالما، یکی از برجسته‌ترین کارگردانان آمریکایی، دارد).
5) فیلم زندگی و مرگ در لس‌آنجلس
(To Live and Die in L.A)
امتیاز IMDB : (7.3 از 10)
سال تولید: 1985
برای بسیاری «زندگی و مرگ در لس‌آنجلس» تلاش نزدیکی برای بازپس‌گیری جادوی دوگانه پلیس و جنایتکار «ارتباط فرانسوی» بود، و وقتی منتشر شد، حتی آن‌هایی که فیلم را دوست داشتند، آن را بازگشتی عامدانه به قلمرویی آشنا می‌دانستند تا یک تعقیب و گریز خیره کننده ماشینی. اما سال‌ها پس از انتشار، «زندگی و مرگ در لس‌آنجلس» نشان می‌دهد که به اندازه «ارتباط فرانسوی» پیچیده، چالش‌برانگیز و هوشمندانه است.
«زندگی و مرگ در لس‌آنجلس» براساس رمانی به همین نام که توسط مامور سابق سرویس مخفی، جرالد پیتویچ، که فیلمنامه را با مشارکت فردکین نوشته است، ساخته شد. فیلم داستان دو مامور سرویس مخفی را دنبال می‌کند، یکی مسن‌تر و تلخ‌رو (ویلیام پترسن) و دیگری بی‌تجربه‌تر و خوش‌بین (جان پانکو) که در تعقیب یک جائل فراری (ویلیام دفو) هستند.
این فردکین است که در اوج بازی خود کار می‌کند. تسلط فنی و جسارت روایی را به نمایش می‌گذارد، آن هم در کنار یک پایان وحشت‌زای دیگر، که همیشه معرف اوست.
پیشنهاد تماشاخونه : فیلم محاکمه نظامی شورش کین از ویلیام فردکین
6) فیلم شکار
(The Hunted)
امتیاز IMDB : (6.1 از 10)
سال تولید: 2003
دهه 1990 آنچنان با فردکین همراه نبود. فیلم‌های «نگهبان» – یک فیلم وحشت دیگر-، «بلو چیپز» فیلمی جالب اما نه موفق از شکیل اونیل و «جید»، فیلم‌های لذت بخشی بودند اما نتوانستند که با مخاطبان و منتقدان ارتباط برقرار کنند. با این‌حال، او در اوایل دهه 2000 با دو فیلم هیجان‌انگیز هالیوودی پشت‌سرهم، هردو با بازی تامی لی‌جونز (که به طرز باورنکردنی، فردکین هرگز با او کار نکرده بود) کمی احیا شد.
«شکار» دومین فیلم این دهه از فردکین است. فیلمی با بازی بنسیو دل‌تورو در نقش یک قاتل دلهره‌آور و تامی لی‌جونز در نقش مربی سابقش که وظیفه دارد او را از میان بردارد. فیلم ممکن است ظاهرا مانند فیلم قبلی جونز یعنی «فراری» به نظر برسد اما فردکین بیشتر به آسیب‌هایی که این نوع خشونت را ایجاد می‌کند علاقه‌مند است (در عین حال که در خونریزی بشدت افراط می‌کند) و دیدن چنین چیزی از فردکین -که در آن زمان استادی کارکشته است-جالب بنظر می‌رسد. یک فیلم سرگرم‌کننده، بزرگ،صبورانه، با تصویربرداری زیبا که چیزهای زیادی درون خود دارد. این یک دستاورد بزرگ مانند کارهای شاخص او نیست اما در نوع خود کم‌نظیر است.
اگر از سبک سینمایی فریدکین لذت می‌برید، حتماً فیلم‌های کریستوفر نولان را نیز بررسی کنید که به همان اندازه تأثیرگذار و جذاب هستند. بهترین فیلم های نولان را اینجا ببینید.
6) فیلم جو قاتل
(Killer Joe)
امتیاز IMDB : (6.7 از 10)
سال تولید: 2011
سه سال پس از «شکار» فردکین دو فیلم از اقتباسات تریسی لیتس را روی پرده برد. اولین فیلم که درباره کلستروفوبیک است یعنی “Bug” برای 2006 بود که بسیار عالیست. اما جو قاتل شاهکار اواخر دوران حرفه‌ای اوست. یک کارکتر فیلم‌های بزرگسال با بازی متیو مک‌کانهی به عنوان شخصیت اصلی در نقش افسر پلیسی که گاهی نقش یک قاتل اجیر شده را بازی می‌کند.
نمایشنامه هایی که فیلم براساس آن ساخته شد را لیتس نوشت. فیلم بحث‌برانگیز بود. (یک صحنه بدنام وجود دارد که متیو مک‌کانهی درحال خوردن مرغ سوخاری‌ست و فردکین زمانی که فیلم تهدید به سانسور شد، بیانیه‌ای منتشر کرد و عمل ویرایش فیلم را با حمله آمریکا به ویتنام مقایسه کرد).
فیلم حتی نتوانست بودجه را جبران کند اما با استقبال منتقدان مشخص شد که فردکین هنوز توانایی هنری و تمایل عمومی به فتنه‌انگیزی، به چالش کشیدن و تحریک کردن را دارد. چیزهایی که زندگی حرفه‌ای او توسط آن‌ها تعریف می‌شد.
جمع بندی
در این مقاله، به بررسی و معرفی هفت مورد از برترین فیلم‌های ویلیام فردکین پرداخته‌ایم، کارگردانی که با آثار برجسته‌اش در ژانرهای جنایی، دلهره‌آور و ماوراءالطبیعه تأثیر عمیقی بر سینمای جهان گذاشت. هرکدام از این فیلم‌ها، با روایت‌های پیچیده و فضاسازی‌های منحصر به فرد، نشان از تسلط فردکین بر هنر فیلمسازی دارد و جایگاه او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان تاریخ تثبیت کرده است.
اگر از علاقه‌مندان به سینمای چالش‌برانگیز و تأثیرگذار هستید، حتماً این هفت فیلم برتر ویلیام فردکین را از دست ندهید. هر فیلم تجربه‌ای منحصربه‌فرد از تعلیق، هیجان و داستان‌سرایی بی‌نقص است که شما را تا پایان درگیر خواهد کرد. با تماشای این آثار، به دنیای خلاقانه و جسورانه یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان سینما سفر کنید و از لذت کشف داستان‌های عمیق و ماندگار بهره‌مند شوید.
